________________
અણુમેાક્ષ તત્ત્વ
૪૭
થતુ` ક` છિ` થયું, એ પ્રમાણે યહવારથી કહેવાય છે. નિર્જરા અસ ધ્યેય સમયભાી હાવાથી તેનાં પ્રથમ સમયમાં જ નિરતા કમત · નિયુ* '–નિજ રાયું એ પ્રમાણે પૂર્વકત રીતે કહેવાય.
પ્રથમનાં ચાર પદ ઉત્પાદન આશ્રયીતે તુલ્ય અવાળાં છે. શેષ પાંચ પદે અનેકા એક છે
આત્માર‘ભાદિ વિષય—શ્રી ગૌતમના પ્રશ્ન, હું ભગવન ! શું જીવે! આત્મારભ છે, તદુભયાર’ભ છે કે અનાર્ભ છે?
પ્રભુ મહાવીરને ઉત્તર, હે ગૌતમ કેટલાક જ્વા આત્મારભ પશુ છે. પરારંભ પણ છે અને ઉભયાર’ભ પણ છે. પણ અનાર’ભ નથી. તથા કેટલાક જીવે. આત્મારભ નથી, પરારભ નથી ઉભયાર્ભ નથી પણ અનાર’લ છે.
જીવા એ પ્રકારના છે. સંસાર સમાપન્ન અને અસ`સાર સમાપક તેમાં જે જીવા અસસાર સમાપન્નક છે તે સિદ્ધ રૂપ છે અને તે આત્મારભ, પરારંભ કે ઉભોરભ નથી, અનારંભ છે.
પણ
સ સાર સમાપન્નક (સ‘સારને ચાહતા) વેદના પણુ એ પ્રકાર છે સયત અને અસયત. તેમાં જે સયા છે,તે બે પ્રકારના છે, પ્રમત્ત સયત અને પ્રમત્તસયત. અપ્રમત્તસયતે। આત્માર‘ભ, પરાર ભ કે યાવત્ ઉભયાર`ભ નચી પણુ અનારંભ છે જે પ્રમત્તસ યતે। છે. તે શુભ ચેાઞની અપેક્ષાએ આત્મારભ પરારભ યાવત્ ઉભયાર’ભ નથી પશુચ્છનાર ભ છે અને તેએ અશુભ ચેાગની અપેક્ષાએ આત્મારભ પણ છે અને યાવત્ અનાર ભ નથી તેમજ જે અસ યતે છે તે અવિરતિતે આશ્રયીને માત્મારભ પશુ છે અને યાવત્ અનાર ભ નથી ' અને તેથી જ એમ કહેવાય છે કે, કેટલાક જીવે આત્માર ભ પશુ છે. અને યાવત્ અનારંભ નથી.'
A
f
