________________
૩૯
() ગતિ (૫) ઈન્દ્રિય (૬) કાય (૩) રોગ (૩) વેદ () કષાય (૮) જ્ઞાન (૭) સંયમ (૪) દર્શન (૬) લેશ્યા (૨) ભવ્યા–ભવ્યત્વ (૬) સમ્યક્ત્વ (૨) સંજ્ઞીઅસંસી (૨) આહારી–અણહારી-સર્વે સંસારી આત્માઓમાં પારિણામિક તથા ક્ષાપશમિક ભાવની સાથે ઔદયિક ભાવની મુખ્યતાવાળા આ ચૌદે માર્ગણના (૬૨) ભેદને પ્રત્યેક આત્મા સંબધે શુદ્ધાશુદ્ધ સ્વરૂપે શાસ્ત્રથી જાણી લેવા.
હવે આત્માથી આત્માઓ માટે આત્મ–શુદ્ધ ક્ષપશમ તથા ક્ષાયિકભાવની મુખ્યતાએ આત્મશુદ્ધિના સ્વરૂપને જણાવનાર ગુણસ્થાનકેનું કિંચિત વરૂપ જણાવીએ છીએ. ચૌદ ગુણસ્થાનકનાં નામ:–
૧ મિથ્યાત્વ, ૨ સાસ્વાદન, ૩ મિશ્ર, ૪ અદિતિ સમ્યગદષ્ટિ, પ દેશવિરતિ, ૬ સર્વવિરતિ–પ્રમત્ત, ૭ અપ્રમત્ત, ૮ અપૂર્વકરણ, ૯ અનિવૃત્તિ બાદર સંપરા, ૧૦ સૂક્ષ્મ સપરાય, ૧૧ ઉપશાત મેહ, ૧૨ ક્ષીણ મેહ, ૧૩ સાગી કેવળી, ૧૪ અગી કેવળી.
સામાન્યથી સર્વ જીવ દ્રવ્યની, સર્વ ક્ષેત્ર-સવ કાળ અને પાંચ પ્રકારના ભાવ યાને પરિણામ સાપેક્ષ, આત્મવિશુદ્ધિને જણાવનાર, ઉપરનાં ચૌદે ગુણસ્થાનકે, મુખ્યત્વે મોહનીય કર્મના ઉપશમ–ક્ષપશમ અને ક્ષયથી પ્રાપ્ત થતા આમ સ્વરૂપનાં હાઈ પ્રથમ તેની (૨૮) ઉત્તર