________________
૩૭.
ભાવમાં વતતા ભિન્ન ભિન્ન જીવોનું યથાર્થ સ્વરૂપ સમજવા માટે પૂર્વે જણાવેલ (૧) જ્ઞાનાવરણીય (૨) દર્શનાવરણીય (૩) વેદનીય (૪) મોહનીય (૫) આયુષ્ય (૬) નામ (૭) ગોત્ર (૮) અને અંતરાય એ આઠ કર્મમાં જ્ઞાનાવરણીય, દર્શનાવરણીય, મોહનીય અને અંતરાય એ ચાર કર્મ આત્મગુણને ઘાત કરનાર હોવાથી ઘાવી છે. અને બાકીનાં ચાર આતમગુણનો સાક્ષા=સીધે ઘાત કરતાં નહિં હોવાથી અઘાતી છે.
તે આઠે મૂળ પ્રકૃતિઓનું ઉત્તરપ્રકૃતિઓ સહિત બંધ-ઉદય-ઉદીરણા અને સત્તાના સ્વરૂપથી ચૌદ ગુણસ્થાન સંબંધી સ્વરૂપ જાણવું અવશ્ય જરૂરી છે.
કેમકે કમ–પરિણામ અને આત્મ–પરિણામમાં એક બીજાની વિશેષતા સમજવાથી જ આત્માથીઓને આત્માર્થ સાધવા માટે નિઃશંકતા પ્રાપ્ત થાય છે. અને નિશંકભાવે કરેલી આરાધના, સફળતા પ્રાપ્ત થતાં સુધી અવિચલ સ્થિર–ટકી રહે છે. અન્યથા બ્રાંત માણસે ઈચ્છા સિદ્ધિ પ્રાપ્ત કરી શકતા નથી.
અનાદિથી સંસારમાં કર્માનુસારે જન્મમરણ કરતા જીવો આત્મવિશુદ્ધિએ જે રીતે ગુણસ્થાનક ઉપર ચઢીને "નિક થઈને અંતે મોક્ષપદ પ્રાપ્ત કરે છે. તે સંબંધી હવે કિંચિત્ વિશેષ જણાવીએ છીએ.
પ્રથમ જે બહિરાત્મા–અંતરાત્મા અને પરમાત્માનું કચિત્ સ્વરૂપ આત્માને અવિસંવાદી ભાવે ઓળખવા
