________________
૨૮
છે. કેમકે સંજ્ઞી પંચેન્દ્રિય પર્યાપ્ત જ પરમ–પ્રમાણ જ્ઞાન સ્વરૂપ સમ્યકત્વ પામી શકે છે. અને સમ્યક્ત્વ તે મતિ જ્ઞાનના અપાયાંશ રૂપ છે.
આથી સ્પષ્ટ સમજાશે કે હાલમાં સમ્યફ શ્રુતજ્ઞાન રહિત–આત્મશ્રદ્ધાથી ભ્રષ્ટ એવા કેટલાક પાખંડી–સંતે કેવળ જડ–રૂપી દ્રવ્ય વિષયક મતિજ્ઞાનને મિથ્યા અનુભવને જ પ્રત્યક્ષ સત્ય જણાવીને આત્મા તેમજ પરમાત્માને શુદ્ધાશુદ્ધ પરિણમનમાં ભ્રાંત હોવા છતાં એટલે કે ધ્યાતા અને ધ્યેયશુદ્ધિ, બનેના સ્વરૂપમાં વિકળ હોવા છતાં જેઓ ધ્યાન -શિબિરેને ધંધે લઈ બેઠા છે તેવા પાખંડીઓથી શાસ્ત્રાનુસારી આત્માઓએ અળગા રહેવું જરૂરી છે. આ માટે લખ્યું છે કે –
" अदृष्टार्थेऽनुधावन्तः, शास्त्रदीपं विना जडाः । प्राप्नुवन्ति परं खेदं, प्रस्खलन्तः पदे पदे ॥
આથી જે મૂર્ખઓ અરૂપી–આત્મ દ્રવ્યના અદષ્ટ અર્થ, યાને પરિણામે સંબધે શાસ્ત્રના આધાર વિના જ પરિશ્રમ કરે છે, તેઓ ડગલે ને પગલે ખલના પામતા હોવાથી ખેદ પામે છે.
આથી સમજવું કે મતિજ્ઞાનરૂપ આત્માનુભવ પણ શાસ્ત્રાર્થથી અવિરુદ્ધ હોવો જરૂરી છે. આ રીતે મતિ-થત જ્ઞાનના શુદ્ધ ઉપગમાં રત્નત્રયીના અનુભવરૂપ આત્મપરિણામની આત્માર્થે અનિવાર્ય આવશ્યકતા રહેલી છે એમ
