________________
ણામમાં હેતુભૂત આ અગુરુલઘુ ગુણ રૂપી–અરૂપી પાંચેક દ્રમાં હોય છે.) , વળી સમસ્ત જડ મુદ્દગલ દ્રવ્ય વર્ણ—ગંધ-રસ–સ્પર્શ યુક્ત હોય છે. તેમજ કેટલાક શબ્દાદિ પરિણામવાળાં પણ હોય છે. આથી સમસ્ત ચાક્ષુષ પ્રત્યક્ષ રૂપ તેમજ ગંધ—રસ–સ્પર્શ અને શબ્દ એ પંચવિધ પરિણામે જડત્રપુદ્ગલ. દ્રના પરિણામે છે એમ જાણવું.
આથી પાંચે ઈન્દ્રિયના વિષયભૂત સ ય પરિણામોના જ્ઞાનને મુખ્યપણે જડ-દ્રવ્યનું જાણપણું જાણવું એટલે પાંચે ઈન્દ્રિયથી આત્માને જે જે અર્થ બોધ થાય છે, તે સઘળોએ સુયપણે તો જડ-પુદ્ગલ દ્રવ્યોનો બેધ. જાણ. જ્યારે તે સંબંધી આત્મદ્રવ્યને શુદ્ધાદ્ધ વ્યાપારનું સ્વરૂપ તે શ્રુતજ્ઞાન વિશેષથી થાય છે એમ જાણવું. આ માટે કહ્યું છે કે
चक्षुप्मन्तस्त एवेह, ये श्रुतज्ञानचाक्षुपाः । सम्यक् तदेव पश्यन्ति, भावान् हेयेतरान् नराः ॥
આ શ્રુતજ્ઞાનનું યથાર્થ—અવિરુદ્ધ જ્ઞાન તે નીચે. જણાવ્યા મુજબ શ્રુતજ્ઞાનના ચૌદ ભેદને (શાસ્ત્રથી અવિરુદ્ધ)
જાણવાથી થાય છે. '. अक्खर सन्नी सम्मं, साइयं खलु सपज्जवसियं च
गमियं अंगपविट्ठ, सत्तवि ए ए सपडिवक्खा ।।
