________________
૧૯૭
સ્વરૂપે જાણું તથાસ્વરૂપી દેષાવલંબન લેતેઆત્મા, અવશ્ય વિષય-કષાયની વૃદ્ધિ કરવા સાથે, સંસારની તેમજ દુખેની વૃદ્ધિ કરવાવાળા થાય છે.
૮૯ પ્રશ્ન –અનાદિથી–અજ્ઞાની તેમજ મિથ્યાષ્ટિ સંસારી આત્માઓ કેવી રીતે આત્મકલ્યાણ સાધી શકે ?
૮૯ ઉત્તર –આત્મકલ્યાણ કરવાના અધિકારની પ્રાપ્તિ માટે, પ્રથમ તો જડ અને ચેતન એટલે જીવતત્ત્વ -તેમજ અજીવતરવના, ગુણ–પર્યાયનું સંક્ષેપથી ચા વિસ્તારથી ભેદ જ્ઞાન પ્રાપ્ત થયેલું હોવું જોઈએ, અને તે થકી જડદ્રવ્યના ગુણ-પર્યાયમાંથી સુખબુદ્ધિની ભ્રાંતિ ટળેલી હોવી જોઈએ, કેમકે જ્યાં સુધી જીવ જડને રાગી છે, ત્યાં સુધી જીવતત્વ સાથે, મિથ્યાદિ ચારે ભાવનાને વ્યવહાર કરવાને અસમર્થ હોય છે. આ સંબંધે કહ્યું છે કે – "मैन्यादि भाव संयुक्तं, तद् धर्ममिति कीर्तये"
આ ચાર ભાવના રહિત આત્મા વ્યવહારથી પણ “પરસ્પરોપો લીવના એ સૂત્રના અર્થથી પણ-અળગે હોવાથી, તેને શુદ્ધાત્મતત્વનું ગુણાવલંબન પ્રાપ્ત થતું નથી, તે માટે જેમ બને તેમ જડ-અછવદ્રવ્યને રાગ ઘટાડવા માટે પ્રયત્ન કરે જરૂરી છે. આ માટે શાસ્ત્રમાં સ્પષ્ટ જણાવેલ છે કે" तवइ तवं चरइ चरणं, सुअंपि नवपुच जाव अब्भसइ।
કા પર શું અ, તા નો સન્મત્ત વિના” |
