________________
૧૧૧
'गहि आगमेण सिञ्जादि, सद्दहणं जदि विणत्थि अत्थेसु । सहमाणो अत्थे, असंजदो वा ण णिव्वावि ॥
શ્રી જૈન ધર્મના આગમશાસ્ત્રોનું જ્ઞાન કર્યા પછી, જે તે આત્મા આત્માથે અવિસંવાદી અર્થની શ્રદ્ધાથી ભ્રષ્ટ હેય તિ, તેમજ વળી અવિસંવાદી અર્થ બંધ થયા પછી પણ, જે તે અસંયમમાં આસક્ત રહેતું હોય તો, તેને પણ મુક્તિ (નિર્વાણ) પદ પ્રાપ્ત થતું નથી. જૈનશાસ્ત્રમાં મોક્ષપદની આરાધના માટે કહ્યું છે કે –
સ ર્શન-શાન યાત્રિાળ મોક્ષમા”
સૌ પ્રથમ આત્માને આત્મશુદ્ધિ માટે સમ્યક દર્શનની અનિવાર્ય આવશ્યકતા માટે કહ્યું છે કે, न सणिस्स नाणं, नाणेग विणा न हुति चरण गुणा । अगुणिस्स नत्थि मोक्खो, नत्थि अमुक्खस्स निव्वाणं ।।
જેણે દર્શન મોહના ક્ષપશમ થકી સમ્યક દર્શનગુણ પ્રાપ્ત કર્યો નથી, તેને સમ્યકજ્ઞાન હોતું નથી. અને જેને સમ્યકજ્ઞાન નથી તેને સમ્યફ ચારિત્ર હેતું નથી. સમ્યફ ત્રિપદી વિના સમ્યક્ તપ ન હોવાથી કમને ક્ષય કરી શકાતું નથી અને સર્વે કર્મનો ક્ષય કર્યા વિના કોઈ જીવ મોક્ષ (નિર્વાણ) પદ પામી શકતો નથી.
ઉપર જણાવ્યા મુજબ જૈન શાસનને વિશે શુદ્ધ સાધ્ય સાધનભાવ, તેમજ અવિરુદ્ધ કાર્ય-કારણ ભાવનું જે