________________
“પુષે પુણે” મતિ શિન્ના” તેમજ “સો શાણાઓનો એકમત અને સે મૂર્ખાઓના. હજાર મત આથી સ્પષ્ટ સમજાશે કે દરેકે દરેક આત્માને પિતા પોતાના કર્મોદયાનુસારે ભિન્ન-ભિન્ન બુદ્ધિ-શક્તિ હોય છે. તેમજ તેમાંના કેટલાકમાં કેઈ—એક દ્રવ્ય-ક્ષેત્ર-કાળભાવ સંબંધી એકતા પણ હોય છે.
ઉપર જણાવેલ આત્મ-સ્વરૂપને સામાન્ય સ્વરૂપે જાણીને વિશેષતઃ આત્માર્થે સમ્યફમતિ તેમજ મિથ્યામતિના સ્વરૂપને પણ અવશ્ય જાણીને સંસારચક્રમાં જન્મ-મરણ સ્વરૂપે આત્માને ભટકાવનાર મિથ્યામતિને ત્યાગ કરીને આત્માને પૂર્ણ-શુદ્ધ-સચિદાનંદ સ્વરૂપે સહજ શાશ્વત સુખને સ્વામિ બનાવનાર સમ્યફમતિનો આશ્રય કરે, આત્માથીઓ માટે અનિવાર્ય આવશ્યક છે.
ઉપર જણાવ્યા મુજબ ભિન્ન ભિન્ન આત્માઓમાં જ્ઞાનાવરણીય કર્મના ક્ષપશમ–ભેદે અસંખ્યાત બુદ્ધિ દે હોય છે. તેમ છતાં મિશ્યામતિ પાખંડી જીન શાસ્ત્રમાં (૩૬૩) ભેદે જણાવ્યા છે, તેમાં એકાંત ક્રિયાવાદીઓના (૧૮૦) ભેદે અને એકાંત અકિયાવાદીના (૮૪) ભેદે તેમજ એકાંત અજ્ઞાનવાદીઓને (૬૭) ભેદે અને એકાંત વિનયવાદીઓના (૩૨) ભેદનું સ્વરૂપ જે રીતે સમજાવ્યું છે, તે રીતે ગીતાથ ગુરૂ પાસેથી યથાર્થ અવિરુદ્ધભાવે સમજીને મિથ્યામતિને ત્યાગ કર. ,