________________
૯૫
(૫) શબ્દનય કષ્ટિએ – નિર્જરહેતુક ધર્મધ્યાન, શુકલ ધ્યાનરૂપ પેગ પ્રવર્તનને ઈર્યોપથિક યોગ જાણવો. (૬) સમભિનય દષ્ટિએ–૧૧ અને ૧૨ મે ગુણસ્થાનકે મોહનીય કર્મના ઉદય રહિત નિજ રાસાધક યોગ પ્રવર્તનને ઈપથિક પેગ જાણવો. (૭) એવભૂતનય દષ્ટિએ –સર્વજ્ઞ–અને સર્વદશ શ્રીવીતરાગ પરમાત્માને ચાર અઘાતિ કર્મોને ખપાવવા રૂપ નિર્જરા હેતુક ઈર્યાપથિક યોગ પ્રવર્તન જાણવું.
દેવ–નારકી–તિર્યંચ અને મનુષ્ય સ્વરૂપી–ચતુતિરૂપ આ સંસારમાં, અનેક આત્માઓ એકેન્દ્રિય, બેઈન્દ્રિય, ઈન્દ્રિય, રેન્દ્રિય અને પંચેન્દ્રિય સ્વરૂપે સ્વ-સ્વકર્માનુસાર જન્મ-મરણ કરતા પ્રત્યક્ષ જણાય છે. તે મધ્યે સાધારણ વનસ્પતિરૂપ એકેન્દ્રિયમાં અનંતાનંત જે જાણવા. આકીના સર્વજીમાં-અસંખ્યાતા ભેદ થકી પણ અસંખ્યાતા છે જાણવા. આ માટે સમજવું કે અસંખ્યાતાના પણ અસંખ્યાતા ભેદો છે.
પ્રત્યેક આત્મા આત્મા–પર્યાય પરિણામ સ્વરૂપથી નિરંતર એકબીજાથી –ગુણ-હાનિ-વૃદ્ધિ સ્વરૂપે પરિણામ પામે છે. તેમ છતાં સવે આત્માના વિવિધ વેગ સ્વરૂપમાં કચિત અભેદતા હોવાથી, ગસ્થાનકે તે અસંખ્યાતા છે. આ હકીકતને પ્રત્યક્ષ અવિધિ ભાવે સમજવા માટે નીચેની ઉક્તિએ ખાસ વિચારવી.
-
