________________
બે બોલ
વર્ષો અગાઉ જાણીતા પીઢ કમઠ સાહિત્યકાર શ્રીયુત મોહનલાલ દ. દેસાઈત જૈનસાહિત્યને સંક્ષિપ્ત ઈતિહાસ,” મેકડોનલકૃત સંસ્કૃત સાહિત્યને ઇતિહાસ અને એના જેવાં અન્યાન્ય જૈન અજૈન પુસ્તકને જોઈને એક રફુરણા થયેલી કે પ્રાકૃત તેમજ સંસ્કૃત સાહિત્યને લગતા જૈનધર્મના તમામ ગ્રન્થનું, તેના પરિચય સાથે એક સંસ્કરણ તૈયાર થવું જોઈએ. તે પછી તે જેઓને શ્રેષ્ઠ શ્રેષ્ઠતમ કોટિના ગણી શકાય, તેવા વિદ્વાને, ખાસ કરીને અજૈન વિદ્યાના હાથે લખાયેલાં ઈતિહાસ વિષયક પુસ્તકો અને તેમાંનાં પ્રકરણો આખે ચઢવા માયા, અને જયારે એમાં જૈન સાહિત્ય તેમજ તેના સાસ્કૃતિક વિષય અગેની અલપગ્રતા અને અજ્ઞાનતા જોઈ ત્યારે તે તે માટે મને ભારે દુખ થયું અને આપણા શ્રીમંધની બેદરકારી માટે શરમ પણ ઊપજી, અરે! કેટલાક લેખકેએ તે જાણે-અજાણે પણ, જૈનધર્મના મર્મની સમજણના અભાવે, તેના સિદ્ધાન્ત અને સંસ્કૃતિને ભારે અન્યાય આપતી વિકૃત રજૂઆત પણ કરેલી છે ત્યારે તે મારી પૂર્વોક્ત ભાવના બળવત્તર બની ગઈ. આમા મને એકસપણે એ પણ લાગ્ય પહેલા અપરાધી જે કોઈ હોય તે તે જૈન ધર્મ-સંસ્કૃતિના ઉપાયો તરીકે ગણાતા આપણે જ છીએ; જેમણે પિતાની અડ, અદ્ભુત, અનુપમ અને વિપકારક સાહિત્યની કીમતી સમૃદ્ધિને, પ્રસિદ્ધિને જોઈએ તેવો પ્રકાશ આપે નથી. પરિણામે ભગવાન જિનેશ્વદેવની મુદ્રાથી અતિ, આપણા સંગીન અને મૌલિક સાહિત્યની પુનિત અને નિર્મળ ગંગા, યેવ્ય આત્માઓના હાય-નથપથસુધી બરાબર પહોચી શકી નથી અને એને સુગ્ય વિનેને પણ બહુ ઓછો લાભ મળે છે. આમ છતાં મારે એ કહેવું જ જોઈએ કે આજ સુધીમાં
