________________
જેટલું જૈન સાહિત્ય પ્રસિદ્ધ થયું છે તે પણ વિપુલ પ્રમાણમાં છે અને છેલ્લા દશકામા તે આધુનિક દષ્ટિએ સંપાદિત થયેલું સાહિત્ય પણ ઠીક ઠીક પ્રમાણમાં બહાર પડી ચૂક્યું છે, છતાં આજના વિદ્વાન લેખકે તેને લયપૂર્વક વાંચતા, નથી, સમજતા નથી અને ઉપર ઉપરથી વાચીને ઇધર-તિધરથી ઉડાવીને પિતાના ગ્રન્થમા માત્ર બે ત્રણ પાના, જૈન-દર્શન, સાહિત્યને લગતા લખવાના રાખ્યા હોય તે ભરી દે છે અને પિતાની જાતને સતિષ મનાવે છે પણ આ રીતે પાનાં ભરવાથી માત્ર જૈન સાહિત્યને કયારેપ ન્યાય કે સંતોષ આપી શકાતા નથી. અને આ જ કારણે બીજા નબરના અપરાધી તરીકે હું લેખકને સુચવી શકું !
પણ હવે બન્નેએ નિરપરાધી બનવું જોઈએ. જૈનસંઘ તથા તે છેલ્લા દશ વર્ષમાં અનેકશીય સાહિત્ય બહાર પડ્યું છે કે હવે એ દિશામાં સારા પ્રમાણમાં પ્રયત્ન જારી પણ છે. એટલે હવે લેખકોને પિતાનો ધર્મ બજાવવાને રહે છે. એટલે કે તેઓએ જૈન સાહિત્યનો ઊંડે ઊતરીને મનનપૂર્વક ઠીક ઠીક અનુગમ કર જ જોઈશે એના મૌલિક ઉદ્દેશને ઉચ્ચતમ સિદ્ધા, એની પરિભાષાઓને અજોડ ખૂબીઓ અને વળી, એના સાંસ્કૃતિક કાર્યક્રમ વગેરેને, ખૂબ ખૂબ અર્થપૂર્ણ રીતે સમજવા જઈશ.
જૈન દર્શન એ એક નિરવું દર્શન છે. એની સવલક ખૂબીઓ અનન્ય છે મધ્યસ્થભાવે આમૂલચૂલક અધ્યયન કર્યા વિના એનું સાચું રહસ્ય લાધશે નહિ અને એનું સાસ્કૃતિક ગૌરવ પણ સમજાશે નહીં અન્ય સંસ્કૃતિના અધ્યયન સાથે ભારતની આ મહાન સંસ્કૃતિનું અધ્યયન નહિ થાય ત્યાં સુધી અન્ય સાસ્કૃતિક અધ્યયને અપૂર્ણ જ રહેશે અને વિદ્વાનને તે ચમક્તા નહિ જ લાગે આ વાત હું જ કહુ છું એમ નથી; પણ આજના માધ્યમ્પ વૃત્તિ ધરાવનારા અજૈન વિદ્યાને પણ આ જ હકીકતને જાહેરમાં જોરશોરથી કહે છે. એટલે અજૈન