Yashovijay Smruti Granth

SR No.: 010845
Original Sutra Author: N/A
Author: Yashovijay
Publisher: Yashobharti Jain Prakashan Samiti
Publication Year: 1957
Total Pages: 505
Language: Hindi
Classification: Smruti_Granth
File Size: 25 MB

Page 83

વિવાથી” એટલે ભાગ “દીક્ષા નહિ અપાવામાં કેતુ છે. તાત્પર્ય એ છે કે, “અંતમાં શુ કાણાનાં ભાવ છે તે જ દીક્ષા આપવી એવશ્રામાને મત યિતે પછીદીશા પાગે જ નહિં, કેમ કે વીશાનું દાન સિરિ અગ્રિથિી પરત છે. અર્થાત જે છઠ્ઠા ગુણઠાટ્ટાના ભાવની એ આત્મામાં સિદ્ધિ છે જ (પ્રાપ્તિ છે જ, તે હવે દીક્ષા આપવાથી કાંઇ વિરોધ નથી. તેમ જે ભાવની અઢિઢિ છે, અર્થાત લાવ પ્રાપ્ત નથી થયા તે તમારા મત મુજબ દીક્ષા આપી શકાય નહિ, તેથી દક્ષા આપવી વ્યર્થ થાય, એમ અંતરમાં એક શુદાણાના પરિવારૂપ ભાવની સિદ્ધિ છે કે અઢિઢિ-8મય દશામાં દશા આપવી નિરર્થક છે. તેથી તે જગતમાં દીતિની પરંપરાજ નહિ શકે, એટલે જગતમાં શાસન કૈ ત્રિી જેવું કાંઇ નહિ રહે અને એમ થતાં તીથને ઉદ આવીને ઉભો રહે.” આવાં અનેક કળે રસ્પરાય છે.
ત્યાર “નાયદેશર અને નયરશ્ય' માં સાગનું પ વર્ણવતાં ત્રીજો અવનવ્ય ભંગ પર સુંદર જિલ્લાવ્યા છી કરીને એનું વિશેષતાભર્યું સમાધાન આપ્યું છે, જિજ્ઞાત્રા એ કરી છે કે, વસ્તુ પરસ્પર વિરુદ્ધ એવા હશય ધર્મરૂપે એકીસા કહી શકાય કે નહિ? દા. ત. ઘટને એકવાર “સ્થાતચતુ.” કહી અને બીજી વાર “સ્થાત, અસત.” કો ત્યારે એકીસાથે કહે, ઘટ કેવો છે? એના ઉત્તરમાં “ઘર અવશ્વ છે ત્યારે પ્રશ્ન એ છે કરવામાં આવ્યા કે શા માટે અવનવ્ય ? જેમ “પુષ્પદન' શબ્દથી સુઈ ચંદ્ર અને એક જ નથી નિર્વચન થાય છે, તેમ અહી પણ “સત્ અસત” બન્નેને એકીસા નિવચા અને સાંકેતિક શpદ ટટીએ તે તેવી ઘટ વાવ બનશે ને? અર્થાત એ નથી ઘટ ગ્રત-અમૃત દયાપ એકીસાથે વકતવ્ય જ ને? આના ઉત્તરમાં તેમણે કહ્યું છે કે, એ સંત શબ્દક યા કો? સમૃત-અગ્રતા ક્રમસર વાચક શબ્દ છે, તે તે પ્રસ્તુત ભંગને તે ઉપયોગી નથી. એ એકીસા સત-અસતને વાચક છે, આથત યુગપલાવ્યા છે, તે તે વસ્તુ તે પ્રશાન્તર્ગન છે કે, ઘટ ચત-અસતનું ઉભય એકીસાથે રિવચન થઈ શકે? ત્યારં ત ક કે ઠા, સતિથી થઈ શકે, ત્યારે સંતિક શબ્દ માટે શક્તિવાન દેવું કરો ?
અર્થાત, એડીશ્રા ચત-અગ્રત દશથમાં કેતિક શબ્દની શતિ રાખવી પ. તેને કયાવદર કા? સત્વ, અસત્વ જે કહે તે પાછા ત્યાં પ્રશ્ન રદવાને કે એ સાંકેતિક પરથી ગ્રસ્ત અને અસત્વનું નિવચન અકીસાથે થવાનું કે ક્રમિક ? એકસાથે થવાનું એમ તો નહિ કહી શકાય. કેમ કે જે વખત ચન્દ્ર ઉચ્ચારાય છે ત્યારે અસત્ત્વનું નિવચન નથી અને અગ્ર ઉચારાય છે ત્યારે સત્વનું નિવચન નથી. ત્યારે વળી, ત્યાં વ્ય-અસત્ત્વ બંનેનું એકત્રાશે નિર્વચન કરનાર કે જીદ શ્રતિક શબ્દ ઉલે કરશો તે પાછા એ જ પ્રમાણે એને શકચવાવએક અગે પ્રશ્ન છે. આમ અનવસ્થાના 2ધ આવી પહો.