Page Text
________________
૧૮
વિદ્વત્તાના ઉપચેગ નહિ કરતાં, શિથિલાચારી યતિસમુદાય અને ઢંકા સામે નિપણ ઊભા રણી, તેઓશ્રીએ શ્રી જૈનશાસનની ભારેમાં ભારે સેવા બજાવી છે. અદ્વિતીય શાસનસેવા અને અનુપમ વિદ્વત્તાના પ્રતાપે લઘુ હરિભદ્ર, બીજા ઉંમગ્ર તથા કલિકાલમાં શ્રુતકેવલીઓનું સ્મરણ કરાવનાર તરીકેની અનેકવિધ ઉત્તમ ઉપમાઓ તે પુણ્યપુરુષ પામી ગયા છે.
માત્ર ૨૫૦ વર્ષ પૂર્વે થયેલા આ મડાપુરુષનું પણ પૂરેપૂરું સાહિત્ય આજે ઉપલબ્ધ થતું નથી, એ ખરેખર આપણી બચકર ક્રમનસીબી છે. છતાં વર્તમાનમાં જે સાહિત્ય મળે છે તે પતુ આપણુા ઉપકાર માટે આછું નથી. આવું પરમ ઉપકાર સાહિત્ય જગતમાં ઢીકાળ પર્યંત શિવસ્થાથી બની રહે, એ માટે સઘળા પ્રયત્ને વૈજવા, એ સય્યદૃષ્ટિ આત્માઓનું પરમ કતવ્ય છે.
"
શ્રીપાધ્યાયજી મહારાજાએ, ચાથખ—-ખાદ્ય' જેવા સંસ્કૃત ભાષામાં દૂઘટ પ્રથા બનાવવા સાથે, પ્રાકૃત જનાના ઉપકારાર્થ ગુજરાતી ભાષામાં પણ ઘણી સરસ પદ્યરચનાએ કરી છે. અસાધાજી ન્યાય અને પ્રમાણુ વિષયક અથા દ્વારા પતિશિરાદ્ઘિનાં શિરાને પણ પિત કંપાવનાર મા મહાન પુરુષ જગજીવન જળ વા'લા' અને પુખ્ખાઈ વિજયે ચા' જેવા સરળ પણ અબીર આશયવાળાં સ્તવનાદિકની રચના કરે છે, એ તેની પાપકાશીલતાની પશકા છે. ગુર્જર ભાષામાં પણ તેઓશ્રીએ જેમ સરલ ચાવીશીએ, વીસી અને પદોની રચના કરી છે, તેમ ૧૨૫–૧૫૦-૩૫૦ ગાથા જેવાં માટી શબીર સ્તવન અને દ્રવ્યનુજી પર્યાયના રાક્ષ' જેવી દુઘંટ રચના કરી છે. એમની ચિત્ર-વિચિત્ર કૃતિના અનુભવ કરનાશ વિદ્વાન એમની અસાધાજી બુદ્ધિમત્તા અને અખ. શાસ્ત્રાનુસારિતા બેઈને ચિત્તમાં ચમત્કાર પામ્યા સિવાય છૂટી શકતા નથી.
શ્રીઉપાધ્યાયજીની કૃતિએ તે સમયના વિદ્વાનાને આકર્ષ્યા હતા, એટલું જ નહિ પશુ આજ સુધી વિદ્વાનનું તે તરફ એકસરખું આકર્ષણ કર્યું છે. તેઓશ્રીનાં વચન આજે પશુ પ્રમાણુ તરીકે વિદ્વાના તરફથી ગીકાર કરવામાં આવે છે. વધારે આશ્ચય ઉપજાવનારી શ્રીના તે એ છે કેન્સસ્કૃત પ્રચાના ભાષાનુવાદા તા ઘણા થયા છે, પરંતુ શ્રીઉપાધ્યાય∞ મઢારાજના ગુર્જર ગ્રંથ કે દ્રવ્ય—જીજી—પાઁચ શશ્નના અનુવાદ સંસ્કૃત ભાષામાં થયા છે એ પશુ શ્રીઉપાધ્યાયજીની બહુશ્રુતતાને સૂચવવા સાથે, તે મહાપુરુષના વનાની આઢેચતા સુન્નાર કરે છે.
ઉષાધ્યાચળની ભાષાકૃતિઓએ અનેક આત્માને એધિબીજની પ્રાપ્તિ કરાવી છે, સંખ્યાબંધ આત્માઓના સમ્યગ્દર્શન નિમમ કાવ્યાં છે તથા અનેકાનેક અતઃકરણને શ્રીજિનશાસનના અવિટ થી રંગી દીધાં છે. વર્તમાન સુદ્રીના પ્રેમ-પ્રબાવક પાંચાલહાજી શ્રીમદ્ વિજચાનસૂરિ મહારાજાએ કુમતને ત્યાા કરી, જે મહાપુરુષનું જી સ્વીકાર કર્યું હતું તે, શ્રીમદ્ આત્મારામજી મયાશાના ગુરુદેવ, શ્રીમદ્ બુટેરાયજી મહારાજા વગેરે અનેક અાત્માઓના આ મહાપુરુષની ભાષાકૃતિઓએ મિથ્યામાળ માંથી ખસેટીને સભ્યમાર્ગની શ્રદ્ધા અને અનુસરણ કરાવ્યું છે, એ વાત પરિચિત આત્માઓને ગુવિદિત છે.
| SR No. | 010845 |
| Book Title | Yashovijay Smruti Granth |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Yashovijay |
| Publisher | Yashobharti Jain Prakashan Samiti |
| Publication Year | 1957 |
| Total Pages | 505 |
| Language | Hindi |
| Classification | Smruti_Granth |
| File Size | 25 MB |