________________
ચંતામ્બર, દિગંબર કે કથાનકવાસી ત્રણેય કિરકારૂપ ન દર્શનમાં નવીન ચાયની શિલીમાં ધ્ર ચૂર્જન કરનાર નરક આદિકે અંતરૂપ અદ્યાપિ પર્ય તેઓ જ છે.
કલિકાલસર્વજ્ઞ શ્રી હેમચંદ્રસૂરિ પછી મહાથામર્થ્યથાથી વિદ્યાનની ગણનામાં ઉપાધ્યાયજીની તુલના કરી શકે તેવા મહાવિદ્રાન શgવામાં ચાંભળવામાં આવ્યા નથી જેથી ડિવીય હેમચંદ્ર કહેવામાં અતિશક્તિને જરાય સ્થાન નથી.
ગવિષયના પ્રથમ વિચાર વિરહાદિન ૧૪૪ ઇંચના પ્રણેતા હરિજરિ થયા છે. તેમના વચનના ભાવને ઊંડાણપૂર્વક શ્રમજી તેમના સ્થાની તેમજ વત્ર પ્રકરણા થનાર આપણા નાયક ઉપાધ્યાયજી મહારાજ જ છે, સ્ત્રી તેમનું વધુ હરિભદ નામ સંપૂર્ણ રૂપે અવક છે.
વિદ્યાધામ કાશીમાં રહી વિદ્યાભ્યાસ કરતી વખતે એક અજેય પટિનશ્ચિમણિ વાદ માટે આવી ચડ્યા. જેન જીનવામાં કાશીના શ્રમ વિનાનું સામર્થ ચરી પડ્યું ત્યારે ગુજ્ઞા મેળવી પુ. ઉપાધ્યાયજી મહારાજે ત ચળવી. તેથી કાશીના વિદ્યાને વિઝા મળી “ન્યાય વિશારદ ત્રિદ જાણ્યું ત્યારબાદ ત્યાં જ ન્યાયના વિષયને ઢગલા એ થાની રચના કરવાથી તેઓશ્રીને “ન્યાયાચાર્ય” બિરુદ મળ્યું તે પણ ઉલ્લેખ મળી આવે છે. તાળી બટાદિ દશમાની એકવાદી યુક્તિઓનું અંદન કરતા બે દ્વાબ કા પ્રમાણ ન્યાય૮થ પદદિન ૧૦૮ જી એને બિન્દુ” પદાધિ એ બ્રશ એમ કેટલાય વૃથાની રચના કરી છે. પણુ દુઃખની વાત એ છે કે આ બધા
છે હાલમાં ઉપલબ્ધ નથી. જે કઈ શાહિત્ય ઉપલબ્ધ છે તે તે ચાત્ર તેમની રચનાની દૃષ્ટિએ ૧૦ ટકા જ હિય તેમ લાગે છે. તેમના પછી તેમના શિષ્યામાં કે પરંપરામાં પડ્યું તવા કે વિદ્યાનું ધા દાથા તમ લાગતું નથી. નહિ તે અઢી વર્ષ જેટલા ટૂંકાકાળમાં બધું ચારિત્ર્ય ના પ્રાથમિ બની જાય?
ઉપાધ્યાથજી મહારાજશ્રીએ “ તવાર્થભાવ્ય' ઉપર ટશ રચી છે. તેમને માત્ર પ્રથમ અધ્યાય અા જ ભાગ મળે છે. જેના ઉપરવતમાનાચાર્ય શહિદ સૂરિજી
હારાજશ્રીએ ટકા જલ છે. તેની થિી કરતા હતા ત્યારે મને પદે પદે વિચાર કરતાં ઓછી એક એક ટોટી વચન અપાય પાંડિત્યપૂ લાગવા શ્રાધ નવીનવા આપનું હતું, તે ય આસ્થાથની થકા મળી હતી તે આજે ચાવી બીજી તન્નાથની ટકાઓમાં કેદ અનેરી રાત પાત્ર, અને ઘણું જાદુવા વિચારવાનું ચાવ. તો આજે જે ચા મળે છે, તે પશુ બાપ માટે તે એટલા બધા છે કે તેને શ્રાદી રાત વાંચવા વિચારવા માટે ગ્રાચ જીવન પૂરતું નથી.
આપણે જેલ ઉપાધ્યાયજીની પ્રતિમાની પ્રતિષ્ઠામાં અન છે પણ તેમની વાવિક પ્રાપ્રતિષ્ઠા છે ત્યારે જ ગાજી શકાય કે મન, વચન અને કાથાને નીચાવી વિની પ્રાર ઉપકવ થવા માટે અથાગ પ્રયાસ લઈ તેમના બનાવેલા ધાનું વાચન, મનન અને