________________
स्यो छे के, बालजीवने पोतानो कषाय केवो छे? ते समजबुं सुगम पडे, वास्ते ए स्थिति कही छे. वस्तुतः तो एम समजवू जे अति तीव्र कषाय ते अनंतानुबंधी; तेथी मंद ते अप्रत्याख्यानी; तेथी मंद ते प्रत्याख्यानी अन तेथी मंद ते संजलनो कषाय समजवो. प्रसन्नचंद्रराजर्षि काउसग्ग ध्यानमा हता ते वखते प्रणाम एवा बगड्या हता के भगवाने कयुं के जो ते आ वखते मृत्यु पामे तो नरके जाय. कारण के ते वखते तेने अनंनानुबंधी कषाय हतो. पाछा थोडा वखतमा ज केवलज्ञान पाम्या एटले अनंतानुबंधी क्रोध छतां अंतर्मुहूर्त ज रह्यो. जो काल उपर एकांत लक्ष दइए तो ए अनंतानुबंधी कहेवाय नही. वली कोइक पुरुष समकित वमी जाय छे, ते वखत अनंतानुबंधीनो उदय थाय छे, पाछो अंतर्मुहूर्त्तमा समाकेत पामे छे त्यारे ते उदय टली जाय छे. एटले अनंतानुबंधी अंतमुहूर्त ज रह्यो. आ कषायने बीजो कषाय कहेवाय नहीं. तात्पर्य के आकरो कषाय होय अने थोडो वखत रहे तो पण ते अनंतानुबंधी ज समजत्रो. तेथी मंद ते अप्रत्याख्यानी, तेथी मंद प्रत्याख्यानी अने तेथी मंद संजलनो समजवो. केटलीक वखत स्थितिथी पण समजाय छे. एकांत नियम नथी. बाहुबलजीने वरस दिवस कषाय रह्यो पण ते मंद कषाय हतो तेथी संजलनो जाणवो. आ सोल कपाय थया.
हवे नव नोकषाय कहे छे. नोकषाय शब्द, देशनिषेध वाची छे नोकषाय एटले नहीं कषाय देशथी नही. कारण के कषाय नथी; पण कषाय उत्पन्न थवानां कारण छे. ए सेववाथी कषाय उत्पन्न थाय छे. कोइ माणसनी हांसी करवाथी सामा माणसने द्वेष उत्पन्न थाय अने ते माणस आपणा उपर द्वेष उत्पन्न करे एटले आपणने कपाय उत्पन्न थाय. वास्ते ते कषायनुं कारण कहेवाय छे. वली हांसी करी खुशी थइए अने राग उत्पन्न थाय तो ते पण कर्मबंधनुं ज कारण थाय. जीवने ज्यां सुधी हास्य मोहनीकर्म छे त्यां सुधी आत्मानुं शुद्ध स्वरूप प्रगट थाय नही; दुनियामां - पण मश्करीखोर कहेवाय. माटे जेम बने तेम हास्य करवानो त्याग क
