Santukumar Chariya

SR No.: 010685
Original Sutra Author: N/A
Author: H C Bhayani, Madhusudan Modi
Publisher: L D Indology Ahmedabad
Publication Year: 1974
Total Pages: 197
Language: Sanskrit, Hindi
Classification: Book_Devnagari
File Size: 8 MB

Page 33

नौधेलां विशिष्ट रूपो उपरथी जोई शकाशे के हरिभद्रनो अपभ्रंश हेमचंद्रे - वर्णवेल अपभ्रंशने* घणे अंशे मळतो होवा छता केटलीक बाबतमा ते वधु अर्वाचीन
छे : (१) अकारांत नामर्नु कर्ता एकवचन- प्रत्यव विनानुं रूप, (२) अकारांत नपुंसकलिंगनी कर्ताविभक्ति बहुवचनमा प्रत्यय विनाना रूपनी अधिकता, (३) करणविभक्तिना अर्थमां अकारांत नामोना 'इ' प्रत्यय वाळां रूपोनो प्रयोग, (४) संबंधविभक्ति माटे एकवचनमां अंगना अंत्य स्वर अनुसार 'ह', 'हि', 'हु' प्रत्यय, (५)
प्रत्ययोमा 'ह'-'हं', 'हि'-'हिं' जेवां सानुस्वार अने, निरनुस्वार प्रत्ययोनी सेळभेळ, - (६) वर्तमान ३. पु. बहुवचनमा 'हि' ने बदले 'ई', अने सार्वनामिक 'तुम्हि'ने बदले
'तुमि', (७) वर्तमान १. पु. एकवचनमां 'हु' प्रत्ययवाळां रूप; (८) 'जोइ-न', 'हियड्डलङ' जेवां रूपो-आ सौ अपभ्रंश उपर पडेला लोकबोलीना प्रभावनां सूचक छे... ' अनेक शब्दो, प्रयोगो वगेरे पण समकालोन लोकभाषाथी प्रभावित छे. 'सनतुकुमारचरिय'र्नु मूल्यांकन . हरिभद्रे पोताना आधारे तरीके लीधेला सनत्कुमारना जीवनकथानकनी वस्तुयोजना रसिक छे. ते साहसो, जोखमो, पराक्रमो अने सुंदरीओ वाळी अद्भुत घटनाओथी सभर एवी एक भ्रमणकथा छे अने अनेक अणधार्या. वळांको अने आश्चर्योथी ते कुतूहल प्रदीप्त राखे छे. नरवाहनदत्त के वसुदेव वगैरेनी अद्भुतरसिक परिभ्रमणकथामोनी जे प्राचीन दीर्घ परिपाटी हती तेणे अनेक उत्तरकालीन कथाओ माटेनो ढांचो, भावना अने वातावरण पूरां पाड्यां छे. तेवी कथाओना जन रूपांतरमां-धर्मकथाओमां जन्मान्सरनो वृत्तांत अने वैराग्यबोधक अंत एटलो
अंश वधारे होय छे. .. पोताना 'सनतुकुमारचरिय' ना ३४२ छंदोने हरिभद्रे कथावस्तुने अनु- .
लक्षीने आ प्रमाणे वहेंच्या छे : सनत्कुमारनो जन्म अने तारुण्यप्राप्ति (३४३.५२४), अश्व वडे अपहरण अने शोध (५२५-५६७), सनत्कुमार- परिभ्रमण
अने पराक्रमो-विद्याधरो साथे युद्ध, कन्याओनी प्राप्ति, विद्याधरस्वामित्व (५६८६६३, ७०७-७१९), सनत्कुमारना. पूर्वभवो (६६४-७०६), चक्रवर्तीपदनी ... प्राप्ति. (७२०-७५३), वैराग्य अने श्रामण्य (७५४-७८५).
. .. . . विविध वर्णनोमां वसंतवर्णन (४७७-४.८३), अश्ववर्णन (५२७-५३०). - षड्ऋतुवर्णन (५३९-५५१), युद्धवर्णन. (५७९-५९५, ६३०-६३४, ६५० . :: *. हेमचन्द्रीय अपभ्रंश माटे जुओ, ह.-चू. भायाणी 'अपभ्रंश व्याकरण', भूमिका...