________________
महामुनिश्रीव्यासप्रणीतं
[ १ आदिखण्डेकृतकण्ठस्तथाऽद्रोही मेधावी गुरुकन्नरः । आप्तः प्रियोऽथ विधिवत्षडध्याप्या द्विजातयः॥४१ एतेषु ब्राह्मणे दानमन्यत्र तु यथोदितम् । आचम्य संयतो नित्यमधीयीत उदङ्मुखः॥ ४२ उपसंगृह्य तत्पादौ वीक्षमाणा गुरोर्मुखम् । अधीष्त्र भो इनि ब्रूयाद्विरामोऽस्त्विति चाऽऽरैमेत् ४३ माकूलापर्युपासीत पवित्रैश्चैव पावकः । प्राणायामस्त्रिभिः पूतस्तत ओंकारमहति ॥ ४४ ब्राह्मणः प्रणवं कुर्यादन्तेऽपि विधिवविजाः । कुर्यादध्यापनं नित्यं स ब्रह्माञ्जलिपूर्वतः ॥ ४५ सर्वेषामेव भूतानां वेदश्चक्षुः सनातनः । अधीयीताप्ययं नित्यं ब्राह्मण्याद्रीयतेऽन्यथा ॥ ४६ अधीयीत ऋचो नित्यं क्षीरादुन्या म देवताः । प्रीणानि तर्पयन्काल कामहृताः सदेवताः॥४७ यजूंष्यधीते नियतं दना मीणाति देवताः । सामान्यधीते प्रीणाति घृताहुतिभिरवहम् ॥ ४८ अथर्वाङ्गिरसो नित्यं मध्वा भीगानि देवताः । मांझानि पुगगानि मांर्पयते सुगर्न ॥ ४९ तासां समीपे नियनों नेत्यकं तिथिमाश्रितः । गायत्री ममयीयीत गवाऽरण्यं समाहितः ॥ ५० सहस्रपरमां देवीं शतमध्यां दशावगम् । गायत्री के जपेन्नित्यं जपयज्ञः प्रकीर्तिनः ॥ ५१ गायत्रीं चैव वेदांश्च तुलयाऽनोलयत्प्रभुः । एकनाश्तुगं चंदा गायत्री च नौकतः॥ ५२ ओंकारमादितः कृत्वा व्याहतीस्तदनन्तरम् । तताऽधीयीन सावित्री मेकानः श्रद्धयान्वितः॥५३ पुराकल्प समुत्पन्ना भूर्भुवः स्वः सनातनाः । महाव्याहतर स्तिस्रः सदाशुभनिवहणाः ॥ ५४ प्रधानं पुरुपः कालो विष्णुब्रह्ममहेश्वगः । सत्वं रजस्तमस्तिस्मः नामान्याहनयः स्मृताः॥ ५५ आंकारस्तत्परं ब्रह्म सावित्री स्यादुत्तमः । इप मत्री मायाम: मारामार वाहनः ॥ ५६ योऽधीतेऽहन्यहन्येतां गायत्री कंगात
पारीन यानि परमां गतिम् ॥ ५७ गायत्री वेदजननी गायत्री लोकपावनी । यया पर जयशिवाय मुच्यते ॥ ५८ श्रावणस्य तु मासस्य पांषमाम विनोतमाः। आगाच्या प्रारपयांचा दीपाकरणं स्मृतम्५९ यत्सूर्ययाम्यगमनं मासान्विोऽपिवमान ! भवीपीन मुची मानकारी समाहितः ।। ६० पुप्यं तु च्छन्दसां कुविहित न दिमाम शुरुत्वाले बटुले दले ॥ ६१ छन्दांसि च द्विजोऽभ्यस्याहारसं तु हिमः। बानि पुनमानिक मानवः ॥६२ इमानित्यमनध्यायानधीयानी विवजयः । अत्यापनं च कुवाणांमध्यन्नपि प्रश्ननः ॥ ६३ कर्णश्रवेऽनिले रात्री दिवापांसुसम्हने । वि पुस्तनित्यपु म पानां च संचे ॥ अकालिकमनव्यायमतप्वाह मजापतिः ।। एतानभ्युदिनान्विद्याद्यदा प्रादुष्कृतानिए । नदा विद्याइनभ्यायमनृती चाभ्रदर्शने ।। ६५ निर्याते भूमिचलने ज्योतिपां चापसर्जने । एतानकालिमाधियानव्यायान्तामपि ।। ६६ पादुष्कृतेष्वग्निषु तु विशु-स्तनितनिम्बने । मज्योतिः स्यादन व्यायः शेपे रात्री या दिवा ॥६७ नित्यानध्याय एव स्याद्रामषु नगरेषु च । धनपुण्यकामानां मत्रगन्धन नित्यशः ॥ ६८ अन्तः शवगते ग्रामे वृपलस्य च संनिती। अनव्यायो म्यमाने समये जलदस्य च ॥ ६९ उदके चाधरात्रे च विण्मत्रं च विसर्जयन । उच्छिः श्राद्ध कर मनसाऽपि न चिन्तयेत् ॥७० प्रतिगृह्य द्विजो विद्वानकोदिस्य वतनम् । यह न कारयंद्र राशी राहाच सूतके ॥ ७१ यावदेकाननिष्ठा स्यात्स्नेहालोपथ तिष्ठति । विमस्य विदुधा देहे तावद्रह्म न कीर्तयेत् ॥ ७२
१ख. ज. 'तज्ञश्च तथा । २ 'हिरोमास्त्वि । ३ ख. अ. 'रभेत् । ४ क. देवतः । ५ ख. न. काम: प्रात्या समाहितः । ६ ख. अ. 'न् । प्रातः सायं च नि । ७ ख. ज. सनातनात् । ८ क. सर्वाः शु। ९ ख. न. 'नां पतिग ।