________________
यातिपादः ।
नापि कार्येन सम्बन्धी व्याप्तिः एकव्यक्तिके सदभावात् मानाव्यक्तिकेऽपि सकलधूमसम्बन्धस्य प्रत्येकवहावभावात्। अत एव म कार्येन साध्येन सम्बन्धी व्याप्तिः विषमव्याप्ते तदभावाच । न च यावत्साधनाश्रयाश्रितसाध्यसम्बन्धः, साधनाश्रये महानसादा सकले प्रत्येकवहेराश्रितत्वाभावात्।
दकसम्बन्धेन प्रतियोगिमत्त्वस्यैवाभावाभावप्रत्ययनियामकत्वं, अन्यथा समवायेन घटादिमति कपाले मंयोगसम्बन्धावच्छिन्नघटात्यन्नाभावाभावप्रत्ययापत्तेः । एवं प्रतियोगितावच्छेदकसम्बन्धेन प्रतियोगिपत्तावच्छेदककालमादायैवात्यन्नाभावाभावप्रत्ययः, अन्यथोत्पत्ति
लेऽपि संयोगसम्बन्धावच्छिन्नैतद्घटात्यन्ताभावो नास्तौति प्रत्यपतः। तो गुणादिमत्यपि कालादौ न तादृशगुणाद्यभावाभावत्यय इति मणिकतामाशयः । । केचित्त नेदं प्रतियोगितामामान्यनिर्वचनं १) तस्य खरूपसम्बन्धविशेषरूपत्वात्, किन्तु प्रकृतलक्षणघटकप्रतियोगितामापनिर्वचन
तेनान्योन्याभावस्य व्यधिकरणसम्बन्धावच्छिवाभावस्य च प्रतिगिन्यव्याप्तिः(२) अन्योन्याभावप्रतियोगितावच्छेदकेऽतिव्याप्तिवन
(१) प्रतियोगितासामान्यपक्षणमित्यर्थः । (२) तेनान्योन्याभाव-व्यधिकरणसम्बन्धावश्विाभावपतियोगिगोरयारिवि ख• ग.।
