________________
बसिद्धितिद्वान्तः।
६२५
विरोधवरूपवादव्याप्तिः वयमावल्यापकीभताभावप्रतियोगिहदत्यवान् पर्वतो वक्रिमान् इदत्वादित्यादौ वङ्ग्यभाषव्यापकीभताभावप्रतियोगित्वाभाववद्दत्वादिरूपाश्रयामिद्धेः. अनुपसंहारित्वरूपवादव्याप्तिरिति वाच्यं। माध्य-माधन-पक्षभेदेनामिद्धिलक्षणस्य विभिबतया वयव्यभिचारिमेयत्ववानित्यादौ प्राश्रयामियात्मकसाधारयाद्यविषयकत्वादिविशेषणस्य लक्षणाघटकृत्वात् शब्दानुगमस्थाकिञ्चित्करत्वात् । अत एव माणिक्यमयः पर्वतो बहिमान् धूमादित्यादौ साधारण्याचप्रसिद्धवावपि न चतिः तत्र तदविषयकत्वविशेषणस्थानुपादेयत्वात् । परामर्स च व्यतिरेकव्याप्तेरप्युपादानाड्यतिरेकव्याप्तिविशिष्ट हेत्वभाववत्पक्षरूपायां व्याप्यत्वामिछौ नाव्याप्तिः। ननु तथापि पर्वतान्यः पर्वतोदहनान्यदहनवान् धूमान्यधूमात् इत्यादौ पर्वतान्यत्वाभाववत्पर्वतादिरूपाश्रयासियादावव्याप्तिः तचानाहार्यपरामर्शाप्रसिद्ध्या तत्प्रतिबन्धकत्वाप्रसिद्धेः । न च तत्तदि
छानामुत्तेजकत्वनये पाहाय॑ज्ञानस्यापि प्रतिबध्यतया आहार्यपरामर्शविरोधितामादायैव तच लक्षणसम्भव इति वाच्यं । पर्वतान्यवाभाववान् पर्वत इत्यादिबाधनिययविरहदशायामपौछाविरहे पर्वतान्यः पर्वत इत्यादिप्रत्यक्षोत्यादवारणय तादृशप्रत्यक्ष प्रतीछाया हेतुत्वावश्यकले तत्र तादृशबाधनिश्चयस्य प्रतिबन्धकले मानाभावात्। न च यादृशविशिष्टनिरूपितविषयिताशायटीताप्रामाण्यकनिश्चयाव्यवहितोत्तरवर्त्यनाहार्यज्ञानसामान्यं न प्रकृतपरामर्थात्मकं तादृशविभिष्टमसिद्धिरिति विवचितं पर्वतान्यः पर्वतइत्यादावाहार्यरूप एव परामर्शः प्रसिद्धः परामर्शप्रतिबन्धकावस्य
