________________
'तत्त्वचिन्तामणी
अतएव "ये व्याप्तिविरह-पक्षधर्माताविरहरूपास्ते. ऽसिद्धिभेदमध्यमध्यासते तदन्ये च यथायथं व्यभिचारादयः" इति सिद्धान्तप्रवादोऽपि । न चैवं साक्षात्प्रतिबन्धकत्वेन बाध-प्रतिरोधयोाप्तिविरहलिङ्गत्वेन सव्यभिचार-विरुद्धयोरपि सङ्घहे विभागव्याघातः, स्वतन्त्राभिप्रायस्य निषेड्डुमशक्यत्वात् अन्यथा शास्त्रे परिभाषाच्छेदापत्तेः सव्यभिचारादेरप्येवंरूपसत्त्वेऽप्युपजीव्यत्वेन पृथक्त्वम् उपधेयसङ्करेऽप्युपाधेरसङ्करात्। लक्षणेऽप्रवेशात् तस्याप्रतिबध्यत्वेऽपि न तिरिति वाच्य। वस्तुमात्रविषयकनिश्चयाव्यवहितोत्तरवय॑नाहार्यज्ञानसामान्यस्यैव तादृशपरामर्शानात्मकतया वस्तुमात्रस्यैव तत्राभिद्धित्वापत्तेरिति चेत्, न, पर्वतान्यः पर्वत इत्यादरपार्थकतया(१) तत्र पर्वतान्यवाभाववत्पातादेराश्रयामिद्धिवानभ्युपगमादित्यास्तां विस्तरः। __'श्रत एवेति यत एव एकोविभिटाभावो नासिद्धिः किन्तु मानारूपेत्यर्थः, अन्यथा ये इत्यादौ बहुवचनममङ्गतं स्यादिति भावः । 'लिङ्गत्वेन' व्याप्यत्वेन, मन हे' भङ्गाहसम्भवे, 'विभागव्याघातः' विभागस्य पञ्चविधत्वविरोधः, 'परिभाषेति, एवं कथं न कृतमिति सर्वचामुयोगसम्भवादिति भावः। ‘एवंरूपसत्त्वेऽपि' उतरूपामिद्धिवसत्वेऽपि, 'उपजीव्यत्वेनेति, ज्ञानकतेनेति भावः। इत्वन्तरमाह, .. (९) अपार्थकत्वं यादृश्बोधत्वावच्छेदेन पाहाय॑त्वं तादृशोधार्थप्रयुक्त
वाक्यवं।
