________________
बसिद्धिपूर्वपक्षः। हेतुत्वात् असिद्धौ तदाभासत्वात् व्यभिचारादेः मोती सिड्निमखण्डयंतश्च हेत्वाभासत्वाभावात्।. अथ सुषुप्तौ
पर्वतो वहिमानाकाशादित्यादेश्च मद्धेत भिन्नत्वेन व्यवहार इत्यर्थः, 'सिद्धाविति व्याप्ति-पक्षतानिश्चयरूपमिद्धिमत्त्व इत्यर्थः, 'हेतुत्वान्' मद्धेतत्वात्, 'प्राभामत्वात्' द्वयोरप्यमद्धेतनात्, अन्योन्याभावस्तु नाव्याप्यवृत्तिरिति भावः। किञ्च यदि व्यभिचारादेरसिद्धिस्वरूपं प्रत्युपजौव्यतयैव हेत्वाभासत्वं तदा व्यभिचार्यादिहेवौ सद्धेतत्वग्रहदशांयां व्यभिचारादेः सिद्धिविघटकत्वाभावेनामिद्धिस्वरूपोपजीव्या त्वाभावात् तस्य तदानीन्तनहेतुदोषत्वाभावप्रसङ्गः तस्य तदानौन्तनहेत्वाभासत्वाभावे तत्सम्बन्धेन तदनोहेतोरपि तदानीन्तनहेत्वाभासत्व न स्यात् तथाच व्यभिचार्यादिहेतोर्नित्यदुष्टत्वभङ्गप्रसङ्ग इति दूष. णान्तरमाह, 'यभिचारादेरिति, 'सद्धेतौ' व्यभिचार्यादिहेतो मद्धेतत्वग्रहदशायां व्यभिचा-दिहेतोर्व्याप्ति पक्षधर्मातानिश्चयदशायामिति यावत्, "मिद्धिमखण्डयतः' व्याप्ति-पक्षधर्मतानिश्चयरूपा मिद्धिमविघटयतः, 'हेत्वाभामत्वाभावात्' तदानीन्तनहेतुदोषत्वान भावप्रसङ्गात्, भिन्नक्रमस्थचकारोऽत्रैव योज्यः । न चेष्टापत्तिः, तथा मति तत्सम्बन्धेन तद्वतो हेतोरपि तदानीन्तनहेत्वाभासत्वासम्भवान ..व्यभिचार्यादिहेतोनित्यदुष्टत्वभङ्गप्रसङ्गापत्तिरिति भावः । एतच्चापाततः व्यभिचारादेस्तदानौं सिद्धिप्रतिबन्धफलानुपहितत्वेऽपि सिद्धि प्रतिबन्धखरूपयोग्यत्वस्य तस्य तदानीमपि सत्त्वादेव तदानीन्तन तदोषत्वसम्भवात् तत्सम्बन्धेन तद्दतो हेतोरपि तदानीन्तमहेवा
11
