________________
तवचिन्तामणै । एव स इत्यननुगमः, तथापि विशेषणावच्छिन्नप्रतियोगिक विशेष्याभावो विशेषण-विशेष्यसम्बन्धाभावो वा विशिष्टाभावोऽनुगत इति चेत्, न, विशिष्टाभावाजानेऽपि व्याप्त्यादिप्रत्येकाभावज्ञाने उद्भावने चानुमितिप्रतिबन्धो वादिनित्तिश्चेति तत्प्रत्येकाभावाव्याप्तिः, अन्यथा तेषां हेत्वाभासान्तरतापते, न च
हुदो वहिमान् धूमादित्यादिखरूपासिद्धे व्यायवाभावस्य घटो द्रव्यं मत्त्वादित्यादिव्याप्यत्वामिद्धे च पक्षधर्मत्वाभावस्थामत्त्वादिति भावः । अश्याभिप्रायेणशकते, 'अथेति, 'प्रत्येकाभावेऽनुगतः' प्रत्येकाभावमानवत्यपि वर्तमानः, 'प्रत्येकाभावाव्याप्तिरिति प्रत्येकाभावमात्रवत्यव्याप्तिरित्यर्थः । ननु विशिष्टस्यातिरिकत्वेऽपि तदभावः प्रत्येकाभावस्थलेऽपि वर्तत प्रवेति नाव्याप्तिरित्यत पाह, 'अपसिद्धान्तश्चेति, 'अननुगम इति तदवस्थ इति शेषः, 'अनुगत इति प्रत्येकाभावमात्रवत्यपि वर्तमान इत्यर्थः, 'निवृत्तिश्चेति, व्याप्यादिप्रत्येकाभावदयस्थाप्यसिद्धितयेति भेषः, 'तत्प्रत्येकाभावाव्याप्तिरिति व्याप्यादिप्रत्येकाभावद्वये अमिद्धिलक्षणाव्याप्तिरित्यर्थः, विशिष्टाभावत्वस्यातिरिकत्वात् तस्य च प्रत्येकाभावयोरशत्त्वादिति भावः। इदमुपलक्षणं अयोगोलकं धूमवत् व दो वहिमान् धूमादित्यादौ बाधमकीर्णसिद्धे प्रसिद्धिलक्षणस्थाव्याप्तिः तत्र विशिष्टस्थाप्रसिद्भुतया तदभाव
(१) विशिवाभावत्वस्यासिद्धिवरूपत्वादिति का ।
