________________
७
चिन्तामयी कटुकासुरभिपाण्डरधूमवश्वात् । अयष बाधाश्रयासिह-स्वरूपासिद्धासाधारणसङ्कीर्णः क्वचित् । . इति श्रीमहंशोपाध्यायविरचिते तत्त्वचिन्तामणौ अनुमानास्यद्वितीयखण्डे विरुद्धसिद्धान्तः ॥॥
अश्वोगौरश्वत्वादित्यादौ, पाश्रयासिद्धिमीर्णः कचिद्यथा काञ्चन- : मयो गौरश्वो गोवादित्यादौ, स्वरूपासिद्धिमौर्णः क्वचिद्यथा सुरभिगौरश्वत्वादित्यादौ, 'असाधारणसङ्कीर्णः कचिद्यथा नित्यः शब्दः शब्दत्वादित्यादावित्यर्थः। प्रचीननये मपक्ष-विपक्षगामित्वस्यैव माधारण्यतया तत्माइयं नाभिहितं, नव्यनये वृत्तिमति विरुद्धे तत्माइर्य्यमपि बोध्यं, बाधपदं मत्प्रतिपक्षस्य, असाधारणपदश्चानुपसंहारित्वस्थाप्युपलक्षणं, माध्याव्यभिचरितत्वे मति माध्यमामानाधिकरप्यरूपव्याप्यभावामिद्धिमङ्करो बाध-खरूपामिहान्यतरमकारच सर्वचैव, माध्यविशेषणसिद्धि-साधनविशेषणसिद्धि-सङ्कारश्च न क्वापि, माध्यतावच्छेदकविशिष्टमाध्यमामानाधिकरण्याभावविशिष्टहेतुतावकेदकावच्छिाहेतोरेव विरोधतया तस्य तत्राप्रसिद्धत्वादिति ध्येयम्।
इति श्रीमथुरानाथतर्कवागौश-विरचिते तत्त्वचिन्तामणिरहस्ये अनुमानाख्य-द्वितीयखण्डरहस्ये विरुद्ध सिद्धान्तरहस्यम् ।
