________________
८२०
चिन्तामय
अत एवामुकेनायमनैकान्तिक इत्येवेोद्भाव्यते तत एव वादिनिहत्तेच न तु सपक्षगतत्वमपि । अनुपसंहाय्यीव्यावत्वाऽन्यथा तस्यैतद्विशेषत्वापत्तिरिति चेत् त्यज तर्हि तमधिकं कृप्तेऽन्तर्भावात् । नापि सपक्ष-विपक्ष - गतत्वं, व्यर्थविशेषणत्वात् । विरुडोव्यावर्च्य इति चेत्, न, विपक्षगामित्वस्यैव दूषकत्वे तस्याप्येतदन्तर्भावात् ।
अथ पक्षान्यसाध्यवत्तदन्यवत्तित्वं साधारणत्वं तेन 'निखितेति निश्चितसाध्यवहतिले सति साध्यवदन्यवृत्तित्वमित्यर्थः, द्वितीयदले निश्चयांशनिवेशे सङ्केतावतिव्याप्तिः स्यात् भ्रमात्मकसाध्याभावनिश्चयविषयपर्वतवृत्तित्वात् 'साध्येति साध्यवदन्यवृत्तित्वमात्रस्य दूषकतायामुपयोगित्वेन तदनुपयोगिसाध्यवद्वृत्तिलांशनिचयां योर्वैथर्थ्यादित्यर्थः, 'अत एव' वैयर्थ्यादेव, 'अमुकेन' साध्यवदन्यवृत्तित्वेन, 'तत एव' तादृशोद्भावनादेव, एवकारव्यवच्छेद्यार्थं दर्शयति, 'म त्विति । नन्वनुपसंहारिवारणार्थं निश्चित साध्यवहन्तिलं सार्थकमित्याशयेनाह 'अनुपेति, श्रसाधारणेत्यपि बोध्यं, 'अन्यथा' तदव्यावर्त्तने, 'तस्य' अनुपसंहारिणः, 'एतद्विशेषत्वापत्तिः' साधारणविशेषत्वापत्तिः, 'तं' अनुपसंहारिणं । 'नापीति, श्रच 'सपचपदं' साध्यवत्परं, न तु निचयगर्भ, श्रतो न पौनरुक्तयं, 'व्यर्थेति सपचविशेषणवैथर्थ्यादित्यर्थः, विरुद्धवारणाय तत्सार्थकमित्याह, 'विदद्वेति, 'एतदन्तर्भावात्' साधारणान्तर्भावात् ।
I
1
'अति अनुपसंहारिवारणाय 'पच्चान्येति, 'तदन्येति साध्यव -
