________________
DEC
तत्त्वचिन्तामो
ज्ञान) प्रसिद्धस्य धर्मितावच्छेदकप्रकारकज्ञानविधया गुण-कर्यान्यत्वविशिष्टमत्तांगे गुण-कर्मान्यत्वविभिष्टमत्ताधर्मितावच्छेदककगुणकान्यत्वविभिष्टमत्तावद्र्व्यं न वेति माध्यसन्देहजनकताथा अनतिरिक्तवृत्तित्वात्। न च विवक्षितेऽपि व्याप्यवत्तासंशयजन्यकोथुपस्थितेरपि व्यापकवत्तासंशयहेततामते धर्मिणि माध्यव्याप्यत्वविशिष्टप्रकारकसंशयजन्यकोव्युपस्थितेः साध्यसन्देहजनकत्वात् माध्यव्याएयवमादाय सद्धेतावतिव्याप्तिरिति वाच्यं। माध्यव्याप्यत्वविशिदेश कारकज्ञानजन्यकोव्युपस्थितित्वस्य माध्यसन्देहाजनकसाध्यव्याप्यत्वविभिष्टप्रकारकनिश्चयजन्यकोच्युपस्थितावपि सत्त्वेनातिरिक्तवृत्तित्वात् ।। 'हेत्वभिमत इति विशेषणन्तु यद्रूपविशिष्टप्रकारकज्ञानजन्यकोयुपस्थितित्वमित्यत्र हेतुतावच्छेदकसम्बन्धेन यद्रूपविशिष्ट प्रकारकत्वसाभाष, अन्यथा अयमात्मा ज्ञानादित्यादौ ज्ञानस्य समवायेन व्यभिचारित्वापत्तेः विषयतासम्बन्धेन श्रात्मत्व-तदभावसहचरितस्य ज्ञानस्य विषयतासम्बन्धेनात्मनि ज्ञानस्य माध्यमन्देहजनककोच्युपस्थितिजनकत्वात् विवक्षिते तु समवायेन तादृशज्ञानवत्ताज्ञानजन्यकोयुपस्थितेः माध्यसन्देहाजनकत्वाचातिप्रसङ्गः, येन सम्बन्धेन तदुभयकोटिसहचरितत्वं तेन सम्बन्धेन तद्वत्त्वज्ञानस्य माध्यसन्देहजनकत्वादिति मङ्क्षपः ।
ननु भब्दोऽनित्यो न वेति विप्रतिपत्तिवाक्येऽतिव्याप्तिः तस्थापि माध्यसन्देहजनककोटिदयोपस्थापकज्ञानविषयत्वादित्यत आह,
(२) उद्देश्यतावच्छेक विधेययोरैक्यात् शाब्दबोधासम्भवः इत्यत उक्त মাহাৰিহিমাল নি।
