________________
चिन्तामयी
भ्रमभिवज्ञानविशेषणतावच्छेदक धूमत्व - प्रमेयत्वादिमादाय धूमेऽतिव्याप्तेर्दुब्बीरत्वाश्च । न च वस्तुगत्या साधारथाश्रयो यो धस्तद्धर्किज्ञानजन्या कोटिडयोपस्थितिर्न संशयजनिका स्यात्वादिव्याप्यधर्मेऽपि स्थाणत्वादिसाधारणभ्रमात् संशयोदयात् खाणुत्वादिसाधारण्याद्यज्ञामे च वस्तुतः स्याणुत्वादिसाधारणस्याच्चत्वस्य ज्ञानेऽपि संशयानुदयाञ्च श्रतः साधारण्यादिप्रकारकधवधज्ञानजन्यकोव्युपस्थितिरेव संशयजनिका तथाच पचे यद्रूपविशिष्टवत्ताज्ञानजन्यकोटिद्वयोपस्थितित्वं साध्यसन्देहजनकतावच्छेदकतापर्य्यप्यधिकरणं तद्रूपवत्त्वं विवचितमिति वाच्यं । साध्य-तदभाववद्वृत्तित्वविशिष्टवत्ताज्ञानजन्यकोटिद्वयोपस्थितित्वस्यापि तथात्वेनासम्भवापत्तेः, न हि तादृशकोपस्थितित्वेन जनकत्वं साध्यप्रतियोगिकत्वेनाभावान्तरावगाहिनो भ्रमादर्थसंशयोत्पत्तेरिति । मैवं पञ्चविशेष्यक-यद्रूपविशिष्टप्रकारकज्ञानजन्यकोव्युपस्थितित्वं साध्यमन्देहजनकतानतिरिक्रदृप्ति तद्रूपावच्छिन्नत्वस्य विवचितत्वात् । अथैवमपि वमिवृत्तित्वांशमादाय धूमेऽतिव्याप्तिः वय भाववत्तित्वां मादाय विरुद्धे जलत्वादावतिव्याप्तिश्च वह्निसंशयत्वावच्छिन्नं प्रति वसिहचरितधर्म्मवद्धर्बिज्ञानजन्यवयुपस्थितित्वेन वज्र्यभावसहचरितधर्मवद्धर्म्मिज्ञानजन्यवद्भ्यभावोपस्थितित्वेन च दण्ड- चक्रवद्धेतुतया केवलवसिहचरितत्वाद्यवच्छिन्नप्रकारकज्ञानजन्यकोयप स्थितित्वांशस्यापि तादृशजनकतानतिरिकदृत्तित्वात् । न हि वह्निसंशयत्वेन कार्य्यवं वहि तदभावोभयसहचरितधर्म्मवद्धर्मिज्ञानजन्यवहि-तदभावोपस्थितित्वेन जनकत्वमिति हेतु हेतुमद्भावः, प्रत्येक सहच
1 1
७६२
