________________
सथभिचार।
पक्षवृत्तित्वं उभयव्यात्तत्वं वा तत्वम् अननुगमात् । अथ साध्यसंशयजनककोटिहयोपस्थापकपक्षधर्माता
लक्षणं माध्यसन्देहाक्रान्तविश्वकत्वमित्यपि बोध्यं अन्यथा अनुपसंहार्यलाभात्, 'अननुगमादिति प्रथमस्य साधारणमात्रे, द्वितीयस्थामाधारणमात्रे, हतौयस्यानुपसंहारिमाचे सत्त्वादिति भावः । साधारणधर्मवद्धर्मिज्ञानजन्या असाधारणधर्मवद्धर्मिज्ञानजन्या विप्रतिपत्तिवाक्यजन्या वा या कोट्युपस्थितिः सैव मंशयनिका न तु कोट्यपस्थितिमात्र हुदै वहिर्गस्तौति ज्ञानस्य प्रतियोगिविधया वहिविषयकत्वेन वहि तदभावोभयकोयुपस्थितिरूपस्य सत्त्वेऽपि सविसष्टपर्वतादौ संशयाभावेन तथैवान्वय-व्यतिरेकात्, माधारणधर्मश्च कोटिइयसहचरितो धर्मः, असाधारणधर्मश्च कोटिदयवत्तया निश्चितसकलव्यावृत्तो धर्मः सकलकोटिदयवयावृत्ती वा यथा गगनादिः समवायादिसम्बन्धेन स्थाणुत्व-तदभाववड्यावृत्तप्रमेयत्वादिर्वा, साधारणधर्मवत्तादिकन्तु येन सम्बन्धेन माधारणत्वादि तेन सम्बन्धेन बोध्यं, तेन विषयत्वसम्बन्धेनात्मत्व-तदभावसहचरितस्य संयोगादिसम्बन्धेनात्मत्व-तदभाववयावृत्तस्य वा समवायसम्बन्धेनात्मनि ज्ञानादात्मत्व-तदभावोपस्थितावपि न संशयः । न च परस्परं व्यभिचारान तादृशोपस्थितिवादीनां कारणतावछेदकत्वमिति वाच्यं । अनुमितौ व्याप्तिज्ञानादिवदव्यवहितोत्तर-. त्वसम्बन्धेन तत्तत्कोटिद्वयोपस्थितिविशिष्टत्वस्यैव कार्य्यतावच्छेदकत्वात्। न चैवं संशयत्वावच्छेदेन कारणलाभ इति वाय। तत्र