________________
सत्यचिन्तामो
थोकप्रकारेण विषय इति वाच्यम् । प्रतौतेः 'समानाकारकत्वेऽपि पुरुषावस्थावैचित्र्येण विषयवैचिव्यस्य कायदर्शनात् । न च तथापि प्रतियोगितावच्छेदकप्रकारकप्रतियोगिज्ञानस्य खातव्येणभावप्रत्यचं प्रति हेतुत्वानङ्गीकर्तृणं नव्यानां नये पटले न प्रशौयत्वमिति बाधप्रतिसन्धानदशायामपि शशीयत्वेन टङ्गं नास्तौति प्रत्यक्षमभवात् तदेव व्यधिकरणधर्मावच्छिन्नाभावे मानं तत्र खावच्छिन्नप्रतियोगिताकत्वसम्बन्धेन भशौयत्वस्य प्रतियोगितासम्बन्धेन रङ्गवविशिष्टस्य चाभावे प्रकारतया बाधबुद्धेरप्रतिबन्धकत्वादिति वाच्यम् । प्रभावलौकिकसाक्षात्कारोहितद्धर्मविशिष्टस्य प्रतियोगिनोऽभावे प्रतियोगिताख्यवैशिष्यमवगाहमान एव तद्धर्मस्य प्रतियोगितावच्छेदकत्वमवगाहते न तु तदनवगाय इति नियमेन तादृशप्रतीतेरसम्भवात् अन्यथा घटत्वेन कम्बुबौवादिमानास्तीत्यपि प्रत्यक्षं स्थात् । न चेष्टापत्तिः, घटोनास्ति घटत्वेन घटोनास्तीत्यादिप्रत्यक्षस्यैव सर्वमिद्धवादिति कस्यचित् प्रलपितमप्यपास्तं । एङ्गे न प्रभौयत्वमिति बाधप्रतिसन्धानदशायामपि प्रशश्टङ्गं नास्तौति प्रतोतेः एकत्र इयमिति न्यायेन प्रीयत्वावच्छिन्नप्रतियोगिताकश्टङ्गाभावविषयकत्वसम्भवान् । घटलेन कम्बुयौवादिमानास्तीत्यादिप्रत्यक्षाभावस्य विवादग्रस्ततथा यथोतियमस्थापि विवादग्रस्तत्वाञ्च । वस्तुतस्तु गवि मलटतं नास्ति शशीयत्वेन टङ्गं नास्तीत्यादिप्रतीतौ मानाभाव. एव, प्रमाणसत्त्वेऽपि शभौयत्वावछिनप्रतियोगिताकत्वसम्बन्धेनाभावे हास्य खावच्छिन्नप्रतियोगिताकत्वसम्बन्धेन टङ्गाभावे प्रशौयत्वस्य धमएव अतिरिकायधिकरणधर्मावच्छिनप्रतियोगिताकाभावा