________________
अवयवः।
चित्रपक्षक-पहिलावछिन्नमाध्यकन्यायावयवत्वात् तादृशपर्वतवावच्छिन्नपचक-वन्हित्वावच्छिन्नमायकानुमित्यनतिरिकविषयकशाब्दज्ञानजनकत्वाच्च तत्र तादृशपर्वतत्वावच्छिन्नपक्षक-वहित्वावच्छिन्नमाध्यकप्रतिज्ञालक्षणतिव्याप्तिवारणायान्यूनेति, तदाने च तस्य वयवयवसमवेतद्रव्याविषयकत्वेन तादृशानुमित्यन्यूनविषयकत्वाभावानातिप्रसङ्गः । तस्मादहिमानित्यादिनिगमनस्यापि पर्वतत्वावच्छिन्नपक्षकवहित्वावच्छिन्नमाध्यकन्यायावयवत्वात् पर्वतत्वावच्छिन्नपक्षक-वहित्वावच्छिन्नसाध्यकानुमित्यन्यनविषयकशाब्दज्ञानजनकत्वाच्च तत्रातिव्याप्तिवारणयानतिरिक्नेति, तथाच तस्य तादृशानुमितिविषयातिरिकव्याप्यादिविषयकत्वात् नोक्तातिव्याप्तिः, तत्र शाब्दज्ञानजनकत्वं तादृशज्ञानजनकतावच्छेदकानुपूर्तीमत्त्वं, अतः सभाक्षोभादिनाऽजनितबोधकप्रतिज्ञायां नाव्याप्तिः, एतलाभायैव शाब्द-वाक्यपदयोरुपादान।
ननु सर्व प्रमेयमित्यादिप्रतिज्ञायामव्याप्तिः तादृशानुमितिविषयातिरिकाप्रसिद्धेः । न च तादृशानुमित्यनतिरिक्तविषयकत्वं तादृशानुमितिविषयिताव्यावृत्तवैलक्षण्याश्रयविषयितारुण्यत्वं वाथमिति वाच्यम् । अनुमितिविषयिताव्यावृत्ततत्तद्व्यकिवरूपवैलक्षण्यस्य शाब्दबोधविषयितायां मत्त्वात् इत्यतोलक्षणसम्भवात् लक्षणान्तरमाइ, 'अनूनेति,(१) अन्यूनानतिरिक्तपदं अनुमित्यनूनानतिरिक्रविषयकपर,
(१) लाघवादाइ, 'बन्यूनेति अन्यूनानतिरिक्तविषयकान्तभागं विहाय इत्यर्थः, अनुमितिविधयकत्वस्य प्रायशः प्रतिक्षायामसत्त्वात् अनुमितिस. मानविषयकत्वस्य सतोऽपि व्यर्थत्वादिति ध्येयं । 'लिङ्गाविषयकत्वमिति लिङ्गभावभिन्नत्वस्य यल्लिङ्गमभावत्वं तदविषयत्वमित्यर्थः, तेन दोनि मो.