________________
अवयवः।
मानजनकत्वे सत्युहेश्यानुमित्यन्युनानतिरिक्तविषयकशाब्दज्ञानजनकं वाक्यम्।
नानतिरिक्तविषयकशाब्दज्ञानजनकत्वाभावावातिव्याप्तिः, तत्पक्षकेत्युक्तावपि तद्दोषतादवस्थ्य अत प्राह तद्धावच्छिन्नेति, तद्धर्मावछिन्नसाध्यकत्यनुक्तौ वहिव्याप्यधूमवानयमित्युपनये पर्वतत्वावच्छिनपक्षक-वहिलावच्छिन्नमाध्यकप्रतिज्ञालक्षणतिव्याप्तिः तस्थापि पर्वतत्वावच्छित्रपक्षक-वहित्वावच्छिन्नमाध्यकन्यायावयवत्वात् पर्वतत्वावछित्रपक्षक-वहिव्याप्यधूमसाध्यकानुमित्यन्यूनानतिरिक्तविषयकशाब्दज्ञानजनकत्वाच्च, तद्दाने च वह्निमाध्यकानुमित्यन्यूनानतिरिक्तविषयकशाब्दज्ञानजनकत्वाभावान्नातिप्रमङ्गः, तत्माध्यकत्युकौ च पर्वतोद्रव्यवान् धूमादित्यादिस्थलीयोपनयेऽतिव्याप्तिः तस्य पर्वतत्वावच्छि
(१) 'कित्वित्यादि, प्रतिज्ञासमानार्थकस्य न्यायानन्तर्गतवाक्यस्य वारणाय सत्यन्तं, तत्राप्युद्देत्यानुमितिपदं यादृश-यादृशानुपूर्ववच्छिन्ने प्रकृतपक्षक-प्रकृतसाध्यकन्गायत्वं तादृश तादृशानुपूर्ववच्छिन्नाभावसाध्यकानुमितिपरं, तथाच तादृशानुमितेर्हेतुभूतोयोलिङ्गधर्मिकः परामर्शः घटत्वं तादृश-तादृशानुपूर्व्यवच्छिन्नाभावकूटव्याप्यमित्याकारकव्याप्तिनिश्चयः तस्य प्रयोजक विषयविधया जनकतावच्छेदकानुपूर्वोघटकं अथच यादृश-यादृशूवाक्ये प्रकृतपक्ष साध्य हेतुकावयवव्यवहारस्तादृश-तादृशवाक्यकूटस्थार्थोंनिवृत्तिरभाव इति यावत् तगोचरज्ञानस्य जनकं प्रतियोगिविधया जनकतावच्छेदकं तत्त्वे सतीत्यर्थः, इत्याद्यवयवस्य वारणार्थ विशेष्यदलं, 'उद्देश्या' प्रजतपक्ष-साध्यिका, यानुमितिः तदन्यूनानतिरिक्तविषयकशाब्दधोजनकवाक्यत्वमिति तदर्थः, प्रकृतानुमित्यतिरिक्तविषयकत्वंमात्रं धूमाव्यत्ववान्
89
