________________
कावयवः ।
७०
तच प्रतिज्ञा न साध्यनिर्देशः साध्यपदेऽतिव्याप्तेः " किन्तूद्देश्यानुमितिहेतुलिङ्गपरामर्शप्रयेाजकवाक्यार्थ
तद्धर्मावच्छिन्नसाध्यकन्यायावयवत्वे सति तद्धर्मावच्छिन्नपचक-तंमीवच्छिन्नसाध्यकान्यूमानतिरिक्तविषयक शाब्दज्ञानजनकवाक्यत्वं तद्धर्मावच्छिन्नपचक-तद्धर्मावच्छिन्नमाध्यक प्रतिज्ञात्वमित्यर्थः, पर्वतो हिमानित्युदासोनवाक्येऽतिव्याप्तिवारणाय सत्यन्तं, तहले तमीafravahraौ यत्राभिधेयसामान्यं पचौकृत्य वन्निज्ञानजन्यज्ञानं निरूपितत्वसम्बन्धेन साध्यते वह्निश्च हेतुस्तत्र वक्रेरिति हेतौ विषयत्वत्वावच्छिन्नपञ्चक- वह्निज्ञानजन्यज्ञानत्वावच्छिन्नसाध्यकप्रतिज्ञालक्षणातिव्याप्तिः तादृशहेत्ववयवस्य वहिज्ञानजन्यज्ञानत्वावच्छिन्नमाध्यकन्यायावयवत्वात् विषयत्वत्वावच्छिन्नपचक- वहिज्ञानजन्यज्ञानत्वावच्छिन्नसाध्यकानुमित्यन्यनानतिरिक्रविषयक शाब्दज्ञानजनकत्वाच्च, तद्दाने च विषयत्वत्वावच्छिन्नपचकन्या यावयवत्वाभावात् नातिव्याप्तिः, तत्पचकेत्युक्तावपि तद्दोषतादवस्थ्यमत श्राह तद्धर्मावच्छिन्नपच
(१) 'तत्रेति, 'तत्र' निरूपणौयप्रतिज्ञादिषु मध्ये, 'साध्येति, 'साध्यस्य ' विधेयधर्म्मविशिष्टधर्मिणः, 'निर्देशः ' तदुबेोधकशब्द इत्यर्थः तथाच साध्यविशिष्टपक्ष बेाधकन्यायावयववाक्यत्वमर्थः पर्य्यवस्यति, 'साध्येति, नि
साध्यस्य 'पदे' बोधकशब्दे इति यावत्, 'यतिव्याप्तेरिति उपनयनिगमनाभ्यां एकवाक्यतया जायमाने बोधे निगमनस्य हेतुत्वेनातिव्याप्ते - रित्यर्थः एतेन निगमने यम्पदा नुषङ्गपते नातिव्याप्तिरिति परास्तं । तादृशबोधमात्रपदप्रक्षेपे तु नोक्तदोष इति ध्येयमिति जागदोशी
व्याख्या ।
