________________
पर्चापत्ति। पर्यवसितत्वातजनितनियमहयसंशयाहितजीवनसंशयानन्तरं तर्कावतारे पहिरस्तौतिज्ञानं जायमान संशयस्य कारणत्वं व्यवस्थापयतीति चेत् । न। यदेव हि विरुद्धार्थग्राहकत्वं तर्कविनाकृतमनिर्धारितैकाप्रामाण्यानुमितिमजौजनत्तदेव तर्कसहकृतं पुनरनुसन्धीयमानं गृहनियमग्राहकप्रमाणमित्यनुमिति वहिःसत्त्वज्ञानानुकूलां जनयति सहकारिवैचित्रणैकस्यापि विचिचफलजनकत्वात्। न च जीवनसंशयान
'अनिर्धारितैकेति सामान्यतोऽन्यतरनिश्चयस्थाप्रामाण्यनिश्चयेत्यर्थः, 'एकबाधाजुकूलेति ग्टहान्यावृत्तित्वनिश्चयस्याप्रमाण्यानुकूलवधिःसत्त्वकल्पनायामित्यर्थः, 'एकबाधप्राप्तिः सामान्यतोऽन्यतरनिश्चयस्थाप्रामानिश्चयः । मनु मामान्यतोऽन्यतराप्रामाण्यनिश्चयं विनैव इदमप्रमाणमितिसंभयो यथोकलाघवतर्कसहकाराबहिःसत्त्वनिमयं जनयिष्यति किं सामान्यतोदृष्टेनेत्यत-भाह, 'किञ्चेति, 'विरोधज्ञानानन्तर' विरुद्धार्थविषयक ज्ञानानन्तरं, 'एकमप्रमाणमिति अनयोरन्यतरदप्रमाणमिति धौर्यदि नास्तीत्यर्थः, 'तदा प्रामाण्येति, यहाभावनिश्चयात् प्राकइयोविरुद्धार्थविषयकत्वानुपस्थित्याप्रामाण्यनिश्चितप्रामाण्यकलान्यतरस्याप्रामाण्यवाने च तच च प्रामाण्यनिश्चयेऽप्रामाण्यमंमयादिति भावः। ननु मा भूत् प्रामाण्यसंभयोजीवनसंशयादेव वहिःसत्त्वकल्पना भविष्यतीत्यत आह, 'न स्यो