________________
(
e)
अथ संशयकारणकापत्तिसिद्धान्तः ।
उच्यते । अनयारेक बाध्यं विरुद्धार्थग्राहकत्वादिति सामान्यतादृष्टादेव तर्कसहकताहनियमग्राहकबाधे लिङ्गविशेषणजीवित्वनिश्चयेऽनुमानाबहिःसत्वसिद्धिः, तथाहि जीवनप्रमाणबाधे गृहनियमप्रमाणात्यापितलिङ्गेन मरणानुमानात् प्रमाणत्वाभिमतयाईयोरपि बाधा स्यात् गृहनियमग्राहकमानबाधे च निष्यरिपन्धिजीवनप्रमाणालिङ्गविशेषणजीवित्वनिश्चये वहिःस
अथ संशयकारणकार्थापत्तिसिद्धान्तरहस्यं । 'अनयोरिति देवदत्तः शतवर्षजीवौ देवदत्तोग्टहान्यावृत्तिरिति निचयइयान्यतरत्वं गतवर्षजीवित्वभ्रम-ग्रहान्यावृत्तित्वभ्रमयान्यतरवृत्ति प्रतवर्षजीवित्व-सहान्यावृत्तित्वोभयविरोधनिरूपकाधिकरणविशेष्यक-गतवर्षजीवित्वप्रकारकज्ञानवृत्तित्वे मति तद्विशेष्यकग्टहान्यावृत्तित्वप्रकारकज्ञानवृत्तिवादित्यर्थः, तदुभयविरोधनिरूपकत्वन्तु तदुभयत्वावच्छिन्नप्रतियोगिताकाभाववत्वं, यत् तदुभयोविरोधनिरूपकाधिकरणविशेष्यक-तत्प्रकारकज्ञानवृत्तिवे मति तादृशाधिकरविशेष्यक-तत्प्रकारकज्ञानवृत्ति तत्तड्डम-तसमयान्यतरवृत्ति यथा सत्तावान् गुण: द्रव्यत्ववान् गुण इतिनिश्चयदयान्यतरत्वमिति मामा
