________________
पपत्तिः।
मसंशयएव वा, करणे सव्यापारकत्वानियमात्। प्रमाणयाविरोधज्ञानं तदाहितसंशयहारा करणमिति कश्चित् । तदा जीवित्वस्य लिङ्गविशेषणस्य सन्दिग्यत्वे नानुमानासम्भवादपत्तिानान्तरम् । ननु संशयस्य कल्पकत्वे स्थाणु-पुरुषसंशयादपि तदेककोटिनिर्वाहकल्पनापत्तिः, न च प्रमितसंशयः कल्पनाङ्गं,जीवनस्य
व्यतिरेकव्याप्तिज्ञानजन्यज्ञाने अनुमिनोमौत्यनुव्यवसायस्यानुमितिमामग्रौजन्यत्वस्य च मानत्वादिति चेत् । न । तत्र तादृशानुव्यवमायस्यैवामिद्धेः प्रत्युत दूदन्वसाक्षात्कृतं न वा अनुमितं परन्तु अर्थापत्त्या अवगतमिति वैपरीत्येनैवानुभवात् । अत एवानुमितिसामग्रौजन्यत्वमप्रसिद्धं तत्र तादृशव्यवसायाभावे लाघवात् माध्यवदन्यावृत्तित्वज्ञानस्यैवानुमितिहेतुत्वात् अर्थापत्तिं प्रति गुरुणेऽपि व्यतिरेकव्याप्तिज्ञानस्यानागत्या हेतृत्वकल्पनात् लघुनोऽप्यसम्भवात् । न चार्थापत्तिं प्रति लाघवात् माध्यवदन्यावृत्तित्वज्ञानं हेतुः अनुमितौ च व्यतिरेकव्याप्तिज्ञानमित्येव किन्न स्थादिति वाच। ऋचयव्याप्तिज्ञानजन्यज्ञाने अर्थादापादयामौत्यनुव्यवसायाभावात् अनुमिनोमौत्यनुव्यवसायात् व्यतिरेकव्याप्तिज्ञानजन्ये च तादृशानुव्यवमायादिति प्रातः ।
हेतोः स्वरूपामिद्धिमाशङ्कते, 'स्थादेतदिति, देवदत्तः प्रतवर्ष जीवौति न ज्योतिःप्रास्त्रोकं किन्तु यत् केन्द्रस्थवृहस्पतिकं भवति
