________________
अथ प्रीपत्तिः।
-~~nkatonव्यतिरेक्यनुमानसिद्धावपत्तिर्न मानान्तरं तेनैव तदर्थसिद्धेः स्यादेतत् ज्योतिःशास्त्रात्तत्कथितलिङ्गाहा देवदत्तस्य शतवर्षजीवित्वमवगतं चरम शतवर्षजीवी गृह र वेति नियमे प्रत्यक्षेणावगते पश्चाद्योग्यानुपलब्ध्या निश्चितोयहाभावो जीवननियमग्राहकप्रमा
अथ अर्थापत्तिरहस्यं ।
व्यतिरेकव्याप्तिज्ञानस्यानुमितिजनकत्वं व्यवस्थाप्य प्रसङ्गसङ्गत्या अर्थापत्तेरतिरिकप्रमाणत्वं मौमांसकाभिमतं निराचष्टे, 'व्यतिरेक्यनुमानसिद्धाविति व्यतिरेकव्याप्तिज्ञानस्यानुमितिजनकत्वसिद्धावित्यर्थः, अर्थापत्तिः' अर्थापत्तिशब्दवाच्यं ज्ञानं, तच्चास्मन्मते व्यतिरेकव्याप्तिज्ञानजन्यानुमितिरेव तन्मते चातिरिक्रमिति ध्येयं। 'न मानामरमिति नानुमितिभित्रमित्यर्थः, 'तेनैवेति अनुमानेनैव, 'तदस्य' अर्थापत्तिशब्दवाच्यज्ञानस्य, सिद्धेः' उत्पत्तेरित्यर्थः, तथाचानुमितिमामग्रौभित्रमामय्यजन्यत्वे सति जन्यत्वादिति हेतरिति भावः(१। न
(९) प्रयोगस्तु पर्यापत्तिशब्दवाच्यं ज्ञानं नानुमिति भिन्नं धनुमितिसामग्रा.
जन्यत्वे सति जन्यत्वादित्याकारक इति ।