________________
केवणतिरेकानुमान।
सत्वाद्देत्यष्टद्रव्यातिरिक्तद्रव्यसिद्धाविछायामष्टद्रव्यातिरिक्तद्रव्यवत्वमष्टद्रव्यातिरिक्तद्रव्यत्तित्वं वा साध्यते साध्यप्रसिद्धिद्रव्यत्वे इच्छाविशेष्यकाष्टद्रव्यातिरिक्तद्रव्यवृत्तित्वप्रतीते_तिरेकिसाध्यत्वात्, तथापीच्छाष्टद्रव्यातिरिक्तद्रव्याश्रिता अष्टद्रव्यानाश्रितत्वे सति द्रव्याश्रितत्वात् अष्टद्रव्यातिरिक्तद्रव्यत्ववदिति साध्यप्रसिद्दव दृष्टान्तसिद्धेरन्वयी हेतुः स्यादिति चेत् । न । अन्वयव्यात्यप्रतिसन्धाने व्यतिरेकव्याप्तिप्रतिसन्धानदशायां व्यतिरेकिसम्भवात्। न च द्रव्यत्वादेः सपक्षात् व्यत्ताघसाधारण्यं,तद्धि साध्य-तदभावोभयसाधकत्वेन सत्यतिपक्षोत्यापकतया दोषावह प्रकृते च न हेतोः साध्या
धावतन्त्रत्वात् कादाचित्कस्य तस्याचापि भावात्, 'व्यापकाभावादिति माध्यव्यापकाभावादित्यर्थः, साध्यस्य व्यतिरेकनिरूपणमिति शेषः। भ्रान्तः शकते, 'न चेति, 'रूपवदितौति, 'प्रतिकूलतर्कत्यनेनान्वयः, 'एतादृशसंशयेति प्रागुनक्रमेण इच्छा नवव्यातिरिकद्रव्याश्रिता न वेति संशयेनोपस्थितेत्यर्थः । 'माध्यव्यतिरेकनिश्चयेति, आपादकनिश्चयस्य तक प्रति हेतुत्वात् इति भावः। 'इच्छाश्रयेति गुणत्वहेतुकद्रव्याश्रितत्वानुमानेनेति शेषः, 'इच्छाधारताभाव इति, ददश्चाग्रिमहेतुसिद्धार्थ, पृथिव्यादौति पृथिवौवाभावादिव्याप्यधर्मवत्त्वादित्यर्थः, मच गन्धाभावादिरिति शेषः, 'द्रव्यवत्त्वमिति वृत्तितासमन्धेमेत्यर्थः, प्रसिं
