________________
५८
तत्त्वचिन्तामो
पक्षधर्मत्वं साध्याभावव्यापकाभावप्रतियोगिसत्यमु- . भयमप्यनुमितिप्रयोजकमिति वाच्यम्। अनमुगमात्। न चान्यतरत्वं तथा, एकप्रमाणपरिशेषापत्तेः । न च
निश्चयसत्त्वे यदि यतिरेकसहचारज्ञानमात्रात् वय दिव्याप्ति ज्ञान तदा तदपि केवलयतिरेक्येव, व्याप्तिश्च(१) यदि सर्वत्रान्वययाप्तिशानमेव कारणं केवस्तव्यतिरेकिण्यपि व्यतिरेकसहचारात् अन्षययाप्तिरेव ग्राह्यते इति मतं तदान्वयरूपैव निवेशनौया, यदि । केवलव्यतिरेक्यतिरिक्तस्थलेऽन्वयतोव्यतिरेकतच उभयरूपैव व्याप्तिप्रेमिका केवलव्यतिरेकिणि तु व्यतिरेकव्याप्तिरेव गमिकेति मतं तदा तु व्यतिरेकरूपैव निवेशनौया, वहिमान् धूमादित्यादाव
यसहचारज्ञानजन्यव्यतिरेकव्याप्तिाहजन्यानुमितिकरणन्तु न केवखव्यतिरेकि किन्वन्वय-व्यतिरेक्येवेति भावः ।
'तच्चानुमानमिति मूलस्यानुमितिविभाजकपरत्वपक्षे 'यत्रेत्य- । स्थानुमिताविति शेषः, 'याप्तियह एवेत्यस्य च कारणमिति शेषः, तथाच व्यतिरेकसहचारज्ञानजन्यव्याप्तिग्रहमात्रजन्यव्यतिरेकितावछेदकधर्मावच्छिन्नसाध्यकानुमितित्वं केवलव्यतिरेक्यनुमितित्वमिति भावः । अन्वयसहचारज्ञानजन्यव्याप्तिग्रहजन्यव्यतिरेकितावच्छेदकधर्मावछिन्नमाध्यकानुमितिकरणवन्तु अन्वय-व्यतिरेक्यनुमानलं तादृशानुमितिलच्चान्वय-व्यतिरेक्यनुमितित्वं । व्याप्तिश्च यदि सर्व
(२) व्याप्तिश्चेत्यस्य निवेशनौयेत्यनेनायेतनेनान्वय इति ।
