________________
५.७
परामर्शः।
.. संस्कारवशात् प्रत्यक्षेण व्याप्तिज्ञानापेक्षेण वहिमदभेदग्रहो वह्निमत्वग्रहो वास्तु) किमनुमानेन, पृथक वह्निमत्वस्मरणं तब नास्तिा किन्तु व्याप्त्यवच्छेदकतयेति चेत्। न। वह्निमान वेति संशयानुरोधेन
गदा धूमविशेषे उपनौतव्याप्याभेदग्रहः' इति योजना, संस्कारात्' धूमत्वावच्छिन्नमकलधूमविशेष्यक-निखिलवक्रिव्याप्तिप्रकारक-संस्कारान्, एतच्च “मविषयकमात्र प्रत्यासत्तिः विशिष्टाधिकरणकवैभिधबुद्धावपि(२) स्वविशेष्यतावच्छेदकधर्वप्रकारकमविषयकमाचं कारणं" इति प्राचीनमते, 'मरणदा' धूमत्वावच्छिन्नमकलधमविशेष्यकनिखिलवहिव्याप्तिप्रकारकम्मरणादा, एतच्च “ज्ञानमेव प्रत्यासत्तिः विशिष्टाधिकरणकवैशिष्यबुद्धावपि स्वविशेष्यतावच्छेदकप्रकारकविशेष्यविषयकज्ञानमेव हेतुः” इति नव्यनये, 'धूमविशेषे' पक्षीयधूमे, 'उपनौतव्याप्याभेदग्रहः' स्वविषयौभूतवहिव्याप्याभेदप्रकारेणालौकिकसम्बन्धमाक्षात्कारः, 'ख' संस्कारादिः, 'वहिव्याप्याभेदः' वकिव्याप्यत्वं, 'प्रत्यभिज्ञाने' प्रत्यभिज्ञाविशेष्योभते इदमंगे, प्रत्यभिज्ञायतेऽस्मिनिति व्युत्पत्तेः, 'तत्ताविशिष्टस्येव', संस्कारात् स्मरणदा तत्ताविभिष्टस्य सम्बन्धमाक्षात्कार इति भावः। 'धूमवत्त्वेनेति वडिध्याप्यधूमवत्वप्रकारेणेत्यर्थः, 'वहिमत्वज्ञानात्' व्याप्तिघटकतया
(१) वहिमत्त्वसंसर्गग्रहो वास्विति क० | . (२) वहिव्याप्यधूमः पर्वते इति ज्ञानेऽपीत्यर्थः ।
