________________
नावचिन्तामो
म चैवमनवस्था, तदितराहत्तित्वे सति तदृत्तित्वस्यानुभनेनापणापासम्भवात्।
इति श्रीमहनेभोपाध्यायविरचिते तत्त्वचिन्तामणौ अनुमानाख्यहितीयखण्डे परामर्शपूर्वपक्षः ।
'गौरवमिति कारणतावच्छेदकारोरगौरवमित्यर्थः, विशिष्टपरामखमपेक्ष्य यथोक्रभेदायहत्वस्य गुरुत्वादिति भावः । 'तदेति धूमेन्द्रियमन्त्रिकर्षविरहदशायामित्यर्थः, 'अनुपस्थितेः' अनुपपत्तेः, तथाचानायत्या गौरवमप्यायौयत इति भावः(१। 'भेदयहः' व्याप्यतावच्छेदकप्रकारेण माध्यव्याप्यतयावगते पचवतेंदग्रहः । . 'अभेदज्ञानस्य (२) माध्यव्याप्यत्वविशिष्ट तौ पक्षवदभेदप्रकारकनिशषय तादृपहेतौ पक्षप्रकारकनिश्चयस्येति यावत्, 'अजनकत्वात्' जनकवासम्भवात्, तथाचानायत्या कारणीभूतज्ञानाविरोधिनोऽपि
(१) ननु यत् यस्य प्रतिबन्धकं ज्ञानं तत् तस्य जनकीभूत ज्ञानविघटक
भवतीति व्याप्तिबलात् सादृशभेदज्ञानं नानुमितिप्रतिबन्धकं स्यादि.
त्यत पाह मूझे ग चेति। (२) मनु तादृशभेदक्षानं यदि नानुमितिप्रतिबन्धकं तदा तत्सत्त्वे धनु
मितिरेव कुतो न स्यात् तत्र विशिनिश्चयरूपकारणाभावादतो मानुमित्युत्पादः इत्यत चाह बभेदज्ञानस्येति ।
