________________
परामशः।
मर्श जन्यते तदनन्तरमनुमितिदर्शनादिति चेत्। न। व्याप्तिस्मरणादेः प्रमाणान्तरतापत्ते, तदेव हि प्रमाणान्तरं यदसाधारणं सहकारि समासाद्य मनोवहिगी
प्रकारकमानमान्यप्रमायाः करणत्वापत्तेरित्यर्थः, अन्तरपदस्य खरूपार्थकत्वात् एवमयेऽपि, एतेन(१) प्रामाणन्तरत्वं न प्रत्यवादिप्रमा
चतुष्टयभिचप्रमाणत्वं, अमिद्धेः, नापि तञ्चतुष्टयभिन्नत्वमाचं, वक्ष्यमाणपादकस्य इन्द्रियादौ मूलशैथिल्यापत्तेः, नापि प्रमाणनरत्वं प्रमाणत्वमेव, व्याप्तिज्ञानस्यानुमानात्मकत्वादिष्टापत्तेः, प्रमाजनकत्वोकावपि विशिष्टपरामर्शात्मकप्रत्यक्षप्रमामानुमित्यात्मकप्रमाचादायेष्टापत्तेः। अत एव मानसातिरिक्रमितिकरणत्वमपि न तत्, अनुमितिमादाय इष्टापत्तेः, नापि मानसप्रमित्यजनकत्वं, नियतव्यापाराभावेन प्रमायामकरणत्वादित्यग्रिमसिद्धान्तासङ्गतेरिति प्रत्युक्तं । आपत्तिवौजभूतां व्याप्तिं दर्शयति, 'तदेवहौति, 'हि' यस्मात्, यदसाधारणं सहकार्यासाद्य ममः 'वहिर्गाचरी' यदाचार्थविशेष्यक-यत्कारिका, 'प्रमां' प्रत्यक्षामिति, जनयति तत्सर्व नदर्थविशेष्यक-तत्प्रकारकमानमान्यप्रमायाः करणं भवतीति योजना, एवकारस्य माकल्यार्थकत्वात्, तथाच यद्वारार्थविशेष्यक-यदर्थप्रकारकप्रत्यक्षमितेर्मनोन्यासाधारणकारणं यद्भवति तत्तदर्थविशेष्यक
-
(१) अन्तरपदस्य खरूपार्थकत्वेनेत्यर्थः ।