Page Text
________________
"र
सावचिन्तामणे
एकं हेतुत्वं व्याप्यधर्मिकपक्षप्रकारवनिश्चयोत्तरानुमिति प्रति तादृशा विषयत्वेनापरं हेतुत्वं, एववेकविधपरामर्शतत्त्वे बन्यपक्षतावलात् नान्य में विधानुमितित्वावच्छिनापत्तिः एकविधपक्षतायाः बन्यविधपरामर्शस्यास, हकारित्वात्, रवञ्च मथुरानाथेन यद्याप्यत्वावच्छिन्नविषयतानिरूपितपक्षतावच्छेदकावच्छिन्नविषयताशाणिनिश्चयोत्तरानुमिनिस्वावच्छिन्नं प्रति तादृशनिश्चयत्वेनेकरूपेण कारणत्वमुक्त तत्पक्षता गुरुणामिव नव्यानामपि मते नानुमितिहेतुरिति केवलावयिग्रन्थोक्तलिखनानुसारेणेति ।
नैयायिकमते व्याप्यत्वावच्छिन्नविषयतानिरूपितपक्षतावच्छेदकावच्छिन्नविषयताशाणिनिश्चयत्वेन कारणत्वं मीमांसकमते तु हेतुतावच्छेदकावच्छेदेन व्याप्तिनिश्चयत्व हेतुतावच्छेदकल्पेण पक्षधर्मतानिश्चयत्वञ्च दण्डत्व-चात्यादिवत् कारणतावच्छेदक, रतम्मते कारणतावच्छेदकलाधवासम्भवेऽपि यत्र वहिव्याप्यो धूमः धूमवान् पर्वतः इति ज्ञानं तदुत्तरक्षणे सियादिप्रतिबन्धकवशात् न पर्वतो वहिमानित्यनुमितिः किन्तु वकिव्याप्यधूमवान् पर्वत इति परामर्शः तत्र मीमांसकमतसिद्धकारणतावच्छेदकइयस्य खप्रकाशवादिगुरुमते प्रथमोपस्थितत्वरूपलाघवसम्भवात् इति मथुरानाथे. गोक्तां, पत्रेदं चिन्यते स्वप्रकाशवादिगुरुमते वहिव्याप्योधूम इति धानकाले धूमे वडिव्याप्ति जानामि इत्यनुव्यवसायो नियमतोजायते विषयग्राहकसामग्राः विषयपुरस्कारेण ज्ञानग्राहकवनियमात् न तु तादृशज्ञानकाले धूमे वहिं निश्चिनामीत्याकारकानुव्यवसायः व्यायभावाप्रकारकत्वविशिष्व्याप्तिप्रकारक ज्ञानत्वपर्यावसनस्य व्याप्तिनिश्चयत्वस्य ज्ञाने व्याप्तिप्रकारकत्वे व्यास्यभावाप्रकारकत्ववैशिठयाहकसामग्रा पतिरिक्तायाअपेक्षणीयत्वात्, तथाच यत्र व्याप्त्यभावाप्रकारकत्ववैशिष्ठग्राहकसामग्री गालि किन्तु व्याप्याभावाप्रकारकत्ववैशिष्टगाहकसामग्री वर्तते तत्र वहि. व्यायधूमवान् पर्वत इति शामकाले पर्वते वझियाप्यं निश्चिनोमि त्वेवानुव्यवसायो जायते न तु धूमे वडियाप्ति निश्चिनोमोत्यनुष्यवसाया,
| SR No. | 010560 |
| Book Title | Tattva Chintamani Anumankhandam |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ganesh Upadhyay |
| Publisher | Ganesh Upadhyay |
| Publication Year | 1982 |
| Total Pages | 1002 |
| Language | Hindi, Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari |
| File Size | 47 MB |