________________
तत्वचिन्तामणी
एव उत्पन्नानुमितेरपि पुनरुत्पादासम्भवः । एतेन तत्परामादिश्यकरनन्तकार्य-कारणभावेषु उत्पत्तेः सम्बन्धत्वकल्पनामपेक्ष्य सिद्धेरतिरिकप्रतिबन्धकत्वकल्पनेव खघीयसौत्यग्रिमोक्र प्रत्युतमित्याः । तदमत् सिद्धेरप्रतिबन्धकवे परामर्शनिष्ठापामाखग्रहाभावस्य पृथगनुमितिहेतुत्वमते मियात्मकपरामर्भ मिष्ठतत्तज्ज्ञानत्वधर्मितावच्छेदककाप्रामाण्ययहाभावानामपि पृथक् हेतुत्वावश्यकत्वेन महागौरवापत्तेः। अन्यथा इदं ज्ञानं व्याप्यत्वाद्यंशेऽप्रमेत्यप्रामाण्यग्रहात्मक-सियात्मकपरामर्शदनुमित्यापत्तेः। न च तथापि यत्माध्यमिद्धिकालौनपरामशेषु न तत्तनानत्वधर्मितावच्छेदककाप्रामाण्यज्ञानं तत्र सिद्धेः प्रतिबन्धकवे मानाभाव इति वाच्यं । तत्रापि सिद्धेरप्रतिवन्धकवे विनाप्यनुमित्मां स्मरणदिरूपमियात्मकपरामर्शानन्तरमनुमित्यापत्तेः। न चेष्टापत्तिः, अनुव्यवसायविरहात् अनुव्यवसायस्यापि खौकारे अनुभवापलापात् अन्यथा शाब्दबोधादिकं प्रति आकाङ्गादिज्ञानव अनुमितिं प्रति परामर्शादेश्व गौरवादकारणवप्रसङ्गात् निराकाङ्क्षादिस्थलेऽपि भाब्दबोधादौ तदनुव्यवसाये च दृष्टापत्तेः सुवचत्वात् विशिष्टज्ञानं प्रत्यपि बाधादेः प्रतिबन्धकत्वविलोपप्रसङ्गाच्च । न च वहिव्याप्यधूमवान् वहिव्याप्यधूमव्याप्यवान् वहिव्याप्यधूमव्याप्यव्याप्यवान् इति समूहालम्बमपरामर्शानन्तरं परामर्शानुमितिप्रवाहस्य प्राभाकरनये अनुभवसाचिकत्वात् भवन्मतेऽपि कुत्रचिदनुभवापलापस्तुल्य एव गौरवं पुनरतिरिच्यते इति वायं। तत्र स्थलविशेषेऽनुमितिधारायाः प्रामाणिकत्वे मिषाधयिषावत् तत्तत्परामर्शव्यकौनां उत्तेजकमध्ये प्रवेशे चतिविरहात्। किञ्च मिद्यात्मकपरामर्श