________________
पक्षता।
११५
संग्रहापत्तिः एकल्पावच्छिन्न प्रतिबध्यत्वस्य प्रतिबध्यभेदेऽप्यैक्यमते भूतलं वाभाववरहिमन वेति ज्ञानेऽपि तत्पतिवध्यतासत्त्वेग तत्र पक्षतावच्छेदकाघटकसाध्यतावच्छेदकविशिविषयिताया असत्त्वेन 'याप्यत्वविरहादिति वाच्छं। खावच्छिन्नत्व-खसामानाधिकरण्योमयसम्बन्धेन मुख्यविशेष्यताविशिएं यत्प्रतिबध्यत्वं तत्रैव व्याप्यत्वनिवेशात् पत्र तु विशियाधिकरणतामभ्युपगमादित्यवधेयं । रतेन साध्यतावच्छेदकविषयिताया व्याप्यत्वं कथं न निवेशनीयं इति पूर्वपक्षोऽपि निरस्तः । वहिर्वनिमानित्यनुमितौ वहिर्वहिमानं वेति संशयस्यासंग्रहापत्तेः तदीयसाध्यतावच्छेदकविघयतायाः पक्षतावच्छेदकघटकत्वादिति। वस्तुतस्तु साध्यतावच्छेदकविशिरविषयित्वपदेनात्र साध्यतावच्छेदकतावच्छेदकावच्छिन्नविषयित्व-साध्यतावच्छेदकावच्छिन्नविषयित्वान्यतरमेव विवक्षणीयं अन्यथा दण्डिमान् दण्डिसंयोगादित्यत्र दण्डिमान वेति संशयस्यासंग्रहापत्तिः तत्यतिबध्यत्वस्य दण्डत्वेन घटाद्यवगाहिदण्ड्यभाववानिति ज्ञानसाधारणतया तत्र च साध्यतावच्छेदकविशिरविषयिताया असत्त्वेन व्याप्यत्वविरहात्, साध्यतावच्छेदकविशिविषयितापदस्य तत्रैव तात्य) मिति ।
पत्र साध्यविषयित्वावच्छिन्नत्वमनिवेश्य साध्यविध निवेशनन्तु वहिव्याप्यसाध्यकस्थले वह्निमान वेंति संघ वारणाय, तथाहि वहिव्याप्यवत्तानिश्चयस्य व त्वेन प्रतिबध्यत्वं वहाभावप्रकारकयावजज्ञाने वात् न तु प्रतिबध्यभेदेन प्रतिबध्यताया। त्मकवाभाववान् इति ज्ञाने व साध्यविषयित्वावच्छिन्नत्वादतिव्या यिताया एव वहिव्याप्यत्वा