________________
उपाधिवादा।
१८७
पैवं 'बापाबौतपक्षेतरस्योपाधिन्वं न स्यात् व्यतिरेकेोऽसाधारख्यात् पक्षष्टत्तिश्च (१) उपाधिन स्यात् यथा घटोऽनित्यो द्रव्यत्वादित्यत्र कार्यत्वं अन्धकारो द्रव्यं
ननु पचमात्रवृत्तित्वरूपामाधारण्यज्ञानं नानुमितिविरोधि किन्तु यावत्मपक्षव्यावृत्तत्वरूपतज्ज्ञानमेव तथा तच्च तत्र नास्ति पक्षस्यैव सपक्षत्वादित्यत आह, 'पक्षवृत्तिश्चेति पक्षवृत्तिताजानदशायां उपाधिर्दूषको न स्यादित्यर्थः, 'स्वातन्त्रेणेति स्वाश्रयविषयकलौकिकसाक्षात्कारविषयान्यत्वे मति लौकिकसाक्षात्कारविषयत्वादित्यर्थः, जसरेणुरात्मा चात्र दृष्टान्तः व्यभिचारश्च गन्धादौर), 'अश्रावणाव
-
...
.... -- ----- .
. .. .-.- -..-
...................... ... ..
(१) पक्षधम्मश्चेति क ग । (२) घसरणोराश्रयस्य ह्यणुकस्य महत्त्वाभावात् यात्मनश्चाश्रयाप्रसिद्ध्या
प्रसरेणोरात्मनि च खाश्रयविषयकलौकिकसाक्षात्कारविषयान्यस्त्वं उपपद्यते । न च खाश्रयविषयकलौकिकसाक्षात्कार एवाप्रसिद्धः कथं तद्विषयान्यत्वं सम्भवति इति वाच्यम् । खाश्रयविषयकलौकिकसाक्षात्कारविषयान्यत्वपदेन खाश्रयविषयकलौकिकसाक्षात्कारविषयो यो यस्तदन्यत्वस्य विवक्षितत्वात् । अन्धकारप्रत्यक्षे यालोकसंयोगनिरपेक्षचक्षुधः कारणत्वेऽपि तदाश्रयप्रत्यक्ष आलोकसंयोगसापेक्षस्यैव चक्षुषः कारणत्वात् अन्धकारस्य खाश्रयविषयकलौकिकसाक्षात्कारविषयान्यत्वं । गन्धाश्रयस्य घ्राणेनाग्रहणात् गन्धे खाश्रयविषयकलौकिकसाक्षात्कारविधयान्यत्वविशिशुलौकिकसाक्षात्कारविघयत्वं वर्तते किन्तु द्रव्यत्वं न वर्तत इति व्यभिचारः स्फुट एवेति समुदितवात्पर्यम् ।