________________
उपाधिवादः।
भयसम्बन्धो वाच्यः, तथाच साधने साध्यसम्बन्धितावच्छेदकं रूपं उपाधिरावश्यकः(१) तथानुकूलतर्का
मकवात्, अतएव परम्परया यथाकथञ्चिदुपयोगित्वमपि न तथा । न च उपजीव्योपजीवकभावविरहेऽपि अनुकूलतकस्थावश्यं व्याप्तिग्राहकत्वात् तदभावादेव व्याप्तेरग्रहोपपत्तौ किमुपाधिलज्ञानस्थ दोषत्वेनेति वाच्यं । अनुकूलतर्कस्य व्याप्तिग्रहं प्रत्यहेतुत्वेन यदानुकूलतर्कस्फुर्तिर्नास्ति प्रकारान्तरेण च व्यभिचारग्रहोऽपि नास्ति अथच उपाधित्वज्ञानं वर्त्तते तदापि व्याप्तिग्रहप्रतिबन्धेन नहोषताया श्रावश्यकत्वादित्येव तत्त्वं ।
'ययावृत्त्येति, वैशिष्यं बतौयार्थः, 'साधनस्येत्यनन्तरं अधिकरणइति पूरणैर्य, तथाच यड्यावृत्तिविशिष्टस्य यद्धविच्छिन्त्रप्रतियोगिताकाभावविशिष्टस्य यस्य माधनस्थाधिकरणे 'माध्यं निवर्तते' साध्याभावो वर्तते तद्धर्मावच्छिन्नत्वं तत्र हेतावुपाधित्वमित्यर्थः, उद्भूतरूपवत्त्वाद्यभावविशिष्टस्य माधनस्याधिकरणे वाय्वादौ प्रत्यक्ष- . त्वाधभावस्य सत्त्वान्न विशिष्टमाध्यव्यापकेऽव्याप्तिः, एवञ्च यावछिनप्रतियोगिताकाभावाधिकरणीभूतं साधनतावच्छेदकावधिप्राधिकरणं साध्याभावाधिकरणं तद्धविच्छिन्नत्वमुपाधित्वमिति फलितं, तेन द्रव्यं विशिष्टमत्त्वादित्यादौ विशिष्टस्यानतिरिकत्वे
(१) साधने साध्यसम्बन्धितावच्छेदकल्पमनुकूलतकाभावोपजीवनमन्चरे.
योपाधिरावश्यक इति मुद्रित पुस्तक पाठः परन्त्वयं न समोचीनः ।
