________________
उपाधिवादः।
३६
३४
भिचारित्वे सति द्रव्यप्रत्यक्षत्वव्यापकव्यभिचारित्वान्मइत्ववत्, तथा मिचातनयत्वं श्यामत्वव्यभिचारि मिचा
साधनविकलो दृष्टान्तः इत्यतोव्यापकत्वरूपमव्यभिचारं निर्वक्ति, श्रव्यभिचारथेति, तत्ममानाधिकरणेति तत् मित्रातनयत्वं समानाधिकरणात्यन्ताभावाप्रतियोगि यस्येति वडग्रीहिः, स्वसमानाधिकरणात्यन्ताभावाप्रतियोगिमित्रातनयत्वकत्वमित्यर्थः । यथाश्रुते मित्रातनयत्वव्यापकलस्यैव फलतो मित्रातनयत्वाव्यभिचारित्वरूपतया शाकपाकजत्वव्यभिचारित्वरूपाय विशेष्यदलस्य वैयर्थापत्तः। न च भिवधर्मिकत्वान वैयर्यमिति वाच्यतथापि भाकपाकजत्वव्यभिचारित्वस्थ माकपाकजवाभाववति वर्तमानत्वरूपतया शाकपाकजवाभाववदंशवैयर्थ्यापत्ते
ओरत्वात् मिचातनयत्वव्यापकत्वे मति वर्तमानत्वस्यैव सावलात् । 'अभेदेऽपौति विशिष्टस्य केवलादनतिरिकत्वेऽपौत्यर्थः, विशिष्ट स्थानतिरिकत्वेऽपि तनिरूपिताधारताया मित्रातनयभित्रेभावादिति भावः। यद्यप्येवं च्यामत्वप्रकारकप्रमाविशेष्यत्वादावेव व्यभिचारः तस्थापि मित्रातनयत्वादिविशिष्टोभूय मित्रातनयत्वाव्यभिचारित्वात् भाकपाकजवाभाववहृत्तित्वरूपशाकपाकजत्वव्यभिचारित्वाच्च, तथापि भाकपाकजलव्यभिचारित्वमपि खसमानाधिकरणत्यन्ताभावप्रतियोगिशाकपाकजत्वकत्वं तथाच खसमानाधिकरणात्यन्ताभावाप्रतियो
(९) तथाच खसमानाधिकरणव्याप्यतावच्छेदकधम्मान्तरघटितत्वस्यैव व्यर्थविशेषण घटितत्वरूपतया भिनम्भिकत्वे खसमानाधिकरणत्वविरक्षादेव न व्यर्थविशेषणघटितत्वसम्भव इति भावः ।