________________
तत्वचिन्तामणौ स्वेन साधनस्य साध्यव्यभिचारित्वमेव, यथा ध्वंसस्यानित्यत्वे साध्ये भावत्वस्य, वायोः प्रत्यक्षत्वे साध्ये उद्भूतरूपवत्वस्य च, विशेषणाव्यभिचारिणि साधने विशिष्ट
विशिष्टसाध्यव्यापकव्यभिचारित्वेन विशिष्टसाध्यव्यभिचारित्वग्रह एव सम्भवति न तु शुद्धसाध्यव्यभिचारयहइत्यत आह, 'विशेषणेति, 'विशेयेति विशेष्यव्यभिचारित्वरूपतानियमादित्यर्थः । न च विशिछाभाव-विशेष्याभावयो देन व्यभिचारभेदात् कथं विभिष्टव्यभिचारो विशेष्यव्यभिचारात्मक एवेति वाच्य। विशिष्टाभावो विशेष्यविशेषणभावाभ्यां नातिरिचत इत्यभिप्रायात्,(२) विभिष्टाभावस्यातिरिकत्वेऽपि विशेष्याभावाधिकरणस्य विशिष्टाभावाधिकरणत्वनिगमेन विभेष्वाभावाधिकरणवृत्तित्वस्य विविष्टाभावाधिकरणवृत्तिमरूपत्वाच्च । 'अतएवेति यतएव विशेषणव्यभिचारिणि साधने 'विशिष्टसाध्यव्यभिचारो विशेष्योभूतएमाध्यव्यभिचारखरूपोऽतएवेत्यर्थः, नार्थान्नरमिति वायुः प्रत्यक्षः प्रत्यक्षस्पर्शाश्रयत्वादित्यादावुभूतरूपवत्त्वव्यभिचारित्वेन विशिष्टमाध्यव्यभिचारसाधने नार्थान्तरमित्यर्थः, 'विशेषणेति, यत इत्यादिः, 'पक्षधर्मताबलादिति विशेष्यव्यभिचारित्वेतरविशिष्टसाध्यव्यभिचारित्वस्य बाधयहसहकारादित्यर्थः, विशेषणाव्यभिचारिसाधने विशिष्टसाध्यव्यभिचारस्य विशेष्योभूतशद्धमाध्यव्यभिचारखरूपत्वेन विशेष्योभूतशुद्धसाध्यव्यभिचारस्थापि व्यापकतावच्छे
(१) तचाच विशेषणति विशिष्ठामावो विशेष्याभावरूपः, विशेष्य. बवि विशेषवामावरुपञ्चेति भावः।
