________________
उपाधिया। रस्ति, समव्याप्तिकस्य च व्यतिरेकस्तया, महिसाध्य ध्यापकव्याप्यीभूतस्य व्याप्यं यत्ता साध्यं व्यभिचरति,
छेदकत्वात्(१) दह हेतावुपाधिरिति प्रतीतेत्तिनियामकत्वस्यापि तत्र सत्त्वाच्च । माध्यव्यभिचारविरोधित्वपदेन च साध्यव्यभिचार्य्यद्वत्तित्वमात्रोको वहिमान् धूमादित्यादौ महानसत्वादावतियाप्तिः अव्याप्यत्वसम्बन्धावच्छिवमहानसत्वाभावस्य महानमत्वव्याप्यमात्रनिष्ठस्य वहिव्यभिचार्यवृत्तित्वात्, साध्यव्यभिचाराभावव्यापकत्वमाचोकौ धूमवान् बहेरित्यादौ विषमयापके पाईन्धनादावतिव्याप्तिः, माध्यव्यभिचाराभावववृत्तित्वोकावपि तथा वहिमान् धूमादित्यादौ महानसत्वादावतिव्याप्तिश्च अतः माध्ययभिचाराभावसमनियतत्वपर्यन्तं । यद्धविच्छिन्नायाप्यत्वं माध्यव्यभिचारित्वञ्चं विशेषणताविशेषसम्बन्धेन बोध्यं तच्च विशेषणताविशेषसम्बन्धेन तद्धर्मावच्छिन्नवदन्यवृत्तिवं माध्यतावच्छेदकावच्छित्रसाध्याभाववति विशेषणताविशेषेण वर्तमानपञ्च, न तु हेतुतावच्छेदकसम्बन्धेन वक्रव्यं धूमवान् वहेरित्यादौ धूमवत्सामान्यान्यतरत्वादौ विषमव्यापके अतिव्याप्यापत्तेः धूमवत्मामान्यान्यतरान्यासंयुक्त्वस्थापि असंयुक्त-धूम
(१) मनु इह हेतावुपाधि लीतिप्रतीतिगपाधौ षष्थाप्यत्वसम्बन्धावधि
महेतुवृत्तित्वाभावं अवगाहते न तु हेतौ भव्याप्यत्वसम्बन्धावच्छिन्नप्रतियोगिताकोपाध्यभावं, बतः कथं कृत्यनियामकस्याव्याप्यत्वसम्बन्धस्य अभावप्रतियोगितावच्छेदकसम्बन्धत्वे तादृशप्रतीतेर्बलत्वमित्यतपारश हेतावुपाधिरितीति । .. ... . .
