________________
उपाधिवादः
भिचारोवयनस्य सत्यतिपक्षस्य वा साम्येन पिचर व्याप्तस्याप्युपाधित्वात् तथा दूषकताय साध्यव्याप्यत्वस्याप्रयोजकत्वाच । अथ साध्यप्रयोजको धर्म उपाधिः प्रयोजकत्वच न न्यूनाधिकदेशवृत्तेः तस्मिन् सत्यभवतस्तेन विनापि भवतस्तदप्रयोकजत्वात, अन्यथा
पकत्वयोश्चेत्यर्थः । उपाधेय॑भिचारशहाधायकत्वेन दोषत्वे प्राचार्यसंवादमाह, 'तदुक्रमिति, 'उपाधेरैवेति, एवकारः भित्रक्रमे उपाधेयभिचारभवेत्यर्थः, यत्रोभयव्याप्तिग्राहकमाम्यं तजेत्यादिसकलानुमानोच्छेदापत्तिभयेन पतरस्योपाधिलं परैर्निरस्यते तदभ्युपेत्य पूर्वपक्षमाह, 'भवतु वेति, तथापौगि । नप विपचाव्यावर्त्तकविशेषणानवच्छिन्नेतिविशेषणदानादेव नातिव्याप्तिरिति वाचं । तथापि जन्याणवः मकर्टकाः कार्यवादित्यादावणुभिन्नादौ परंतरेऽतिव्याप्तेः तत्राणुविशेषणेन विपश्यस्य परमाणोरपि यावर्त्तमादिति भावः । प्राचार्य्यलक्षणं दूषयति, 'नापौति, पतरस्तु साध्यविषमव्यापकत्वानोपाधिरिति भावः । अवच्छिन्नमाध्यव्यापकोपाधावव्याप्तौ सत्यामेव दूषणन्तरमाह, 'दूषकतेति, 'विषमव्याप्तस्यापीति, तथाच तत्राव्याप्तिरिति भावः । 'तथा दूषकतायामिति खव्यभिचारेण माध्यव्यभिचारोबायकनया खव्यतिरेकेण साध्यव्यतिरेकोबायकतया वा दूषकताथामित्यर्थः, माध्यव्यापकतादलस्थानुकूलतर्कविधयेवोपयोगादिति भावः । अस्या
