________________
बमितिनिरूपणं।
चोन्। न । तत्पदार्थस्यांचयपद-निपातपदाद्यतिरिकनामार्थतया नामार्थस्य भेदेनान्वयस्थाव्युत्पन्नतथा तत्पदार्थस्थानुमितेराश्रयतासम्बन्धेन करणपदार्थऽन्वयासम्भवात् । अन्यथा मकरणत्वं सकर्मकत्वमिवादापि तदीयकरणवादिप्रत्ययापत्तेः । न चैवं घटकरण दण्डइत्यादौ खण्डशकिन घटवदृत्यभावप्रतियोगितानवच्छेदकवघाटतस्या) घटकरत्वस्याप्रत्ययप्रसङ्गः करण्पदादधिकरण-
तत्तिवादरुपस्थितत्वेऽपि घटस्य ततोऽनुपस्थितेरिति वाच्यम् ।' करणदिपदस्थ खण्यक्तिमयेऽपि कार्यववहंपेण कार्यवदंशेऽप्यवायं मनिरुपणमात् । अन्यथां केवलकरणादिपदान तात्पर्यधीमत्वेऽपि विना कार्यवाकपदाध्याहारं घटादिकरणप्रत्ययापत्तेः । कार्यवायभावप्रतियोगितानवच्छेदकघटितकरणवे गौरवादधिकरणत्वेनाधिकरणप्रवेशदधिकरण कार्यातिरिकस्याप्रकारतयों कार्थवावरूपेणेव . काधिकरण करणदिपदस्य शक्तरावश्यकत्वाञ्च । अन्यथा' पदानिर्विकल्पकोपस्थितेरनभ्युपगमेनाधिकरणस्य ततोऽनुपखितिप्रमा जात् । न ई कार्यवाचघटादिपदस्यैव कार्यवति लक्षण करणादिपदस्य लु केवलकृत्तिवादिष्वेव शक्तिः कार्यवती निरूपकतासम्बवेन वृत्तिवेऽवयोश्च विशिष्टलाम इति वाच्यम्। तहिंसाधवात् करणदिपदस्थ केवलधर्मक्त्येव प्रत्यापत्तेः इतरांशस्य कार्यवाचकघटादिपद लक्षणयैव लाभसम्भवात् । एतेन खण्डभक्तिमय करणादिपदस्थ नानात्वेऽपि तदर्थानां यथा भेदेन परस्परमवीयुत्पत्ति
(१) घटबढत्यभावप्रतियोगिताणवच्छेरैकवदितस्येति क०, ग।
० ०१।